Người cha vắng bóng và ảnh hưởng đến đời sống tình cảm của phụ nữ

Vì sao một số phụ nữ có xu hướng hoạt động tình dục nhiều hơn những người khác? Có vô vàn lý do – từ văn hóa, xã hội đến yếu tố sinh học và di truyền. Những lời giải thích này vượt xa cách nhìn nhận đơn giản của một số nhà tiến hóa rằng "phụ nữ thường chọn lọc hơn trong tình dục." Nhưng một nghiên cứu mới được công bố trên Tạp chí Nhân cách và Tâm lý Xã hội cho thấy rằng, mức độ hiện diện hay vắng bóng của người cha trong thời thơ ấu có thể ảnh hưởng sâu sắc đến cách phụ nữ tiếp cận các mối quan hệ khi trưởng thành.

Một nhóm nhà nghiên cứu từ Đại học Utah và Đại học Cơ đốc giáo Texas, do Danielle Delpiore dẫn đầu, đã tiến hành năm nghiên cứu riêng biệt để tìm hiểu tác động của việc cha vắng mặt hoặc thờ ơ đến cách phụ nữ nhìn nhận tín hiệu tình cảm từ những người đàn ông xa lạ.

Ở nghiên cứu đầu tiên, 34 phụ nữ được yêu cầu mô tả chi tiết một khoảnh khắc quan trọng trong đời mà cha họ đã vắng mặt về mặt thể chất hoặc tinh thần. Mục đích là để gợi lại những suy nghĩ và cảm xúc liên quan đến sự thờ ơ của cha. Trong khi đó, 41 phụ nữ khác được yêu cầu kể về một khoảnh khắc quan trọng mà cha họ có mặt.

Sau đó, tất cả người tham gia được mời tưởng tượng mình đang hẹn hò với một người đàn ông và đánh giá mức độ người này muốn tiến xa với họ – liệu anh ta có muốn quan hệ tình dục hay xây dựng một mối quan hệ lâu dài hay không. Họ dựa vào mười hành vi của người đàn ông để đưa ra đánh giá, bao gồm: nắm tay, khen ngợi, nói "Anh yêu em", mua trang sức đắt tiền, mời ăn tối, chủ động hẹn hò, nhắn tin hoặc gọi điện, mua đồ uống, tán tỉnh, và nói rằng họ hấp dẫn.

Kết quả thật đáng suy ngẫm: Những phụ nữ từng hồi tưởng về sự vắng mặt của cha có xu hướng cho rằng người đàn ông tưởng tượng kia có ý định tình cảm và tình dục cao hơn so với những người phụ nữ hồi tưởng về sự hiện diện của cha. Điều này cung cấp bằng chứng ban đầu cho giả thuyết rằng sự thờ ơ của cha có thể khiến phụ nữ nhạy cảm hơn với những tín hiệu thúc đẩy quan hệ tình dục.

Ở nghiên cứu thứ hai, 35 phụ nữ tiếp tục được gợi lại ký ức về sự vắng mặt của cha, trong khi 33 người khác được yêu cầu nhớ lại một lần mẹ họ vắng mặt. Sau đó, tất cả được cho xem những gương mặt nam giới trung lập và đánh giá mức độ hấp dẫn của họ, cũng như cảm xúc trên gương mặt đó – giận dữ, sợ hãi hay hạnh phúc.

Kết quả tiếp tục cho thấy một xu hướng nhất quán: Những phụ nữ từng hồi tưởng về cha vắng bóng có xu hướng đánh giá các gương mặt nam giới hấp dẫn hơn về mặt tình dục so với nhóm nghĩ về sự vắng mặt của mẹ. Hơn nữa, họ cũng có khuynh hướng nhìn nhận những người đàn ông này có vẻ hạnh phúc hơn.

Nghiên cứu thứ ba lặp lại phương pháp trên, nhưng lần này mở rộng phạm vi: 38 phụ nữ nhớ về sự vắng mặt của cha, 48 người khác nhớ về sự vắng mặt của mẹ. Sau đó, họ được yêu cầu đánh giá độ hấp dẫn của cả gương mặt nam và nữ, đồng thời cho biết gương mặt đó có thể hiện ham muốn tình dục hay không.

Một lần nữa, những phụ nữ hồi tưởng về cha vắng bóng có xu hướng cảm nhận rằng gương mặt đàn ông mang nhiều tín hiệu tình dục hơn, nhưng điều này không xảy ra với các gương mặt phụ nữ.

Trong nghiên cứu thứ tư, phương pháp thử nghiệm có chút thay đổi. Lần này, những người tham gia được gắn một điện cực lên ngón tay để đo phản ứng sinh lý của họ khi tham gia một bài tập tưởng tượng về mức độ căng thẳng. Sau khi nhớ lại kỷ niệm về sự vắng mặt của cha, họ được giới thiệu (từ xa, qua màn hình) với một người đàn ông xa lạ – thực chất là một nhà nghiên cứu đóng vai.

Source: shepele4ek2304/Shutterstock

Sau khi trò chuyện, những người tham gia được yêu cầu đánh giá người đàn ông này trên bốn khía cạnh:

1. Khả năng trở thành bạn bè
2. Khả năng hẹn hò
3. Khả năng tiến đến mối quan hệ nghiêm túc
4. Khả năng có một mối quan hệ tình dục ngắn hạn

Trong suốt quá trình nghiên cứu, những người tham gia được ghi hình lại để các nhà khoa học có thể quan sát cách họ tương tác và mức độ thể hiện sự tán tỉnh. Sau khi hoàn thành cuộc trò chuyện ảo, tất cả phụ nữ tham gia được yêu cầu đánh giá mức độ người đàn ông trên màn hình có ý định hẹn hò hoặc mong muốn quan hệ tình dục với họ.

Một lần nữa, kết quả lại cho thấy một xu hướng đáng suy ngẫm: Những phụ nữ vừa hồi tưởng về khoảnh khắc cha vắng bóng có xu hướng cho rằng người đàn ông trong video có nhiều ý định tình cảm hơn so với những người phụ nữ nghĩ về sự vắng mặt của mẹ. Đặc biệt, những người mang trong mình ký ức về sự thờ ơ của cha cũng có nhiều khả năng thể hiện cử chỉ tán tỉnh với người đàn ông xa lạ trong đoạn video hơn.

Bốn nghiên cứu đầu tiên chỉ thực hiện với những phụ nữ đến từ các gia đình "trọn vẹn" (không ly hôn), nghĩa là ký ức của họ về sự vắng mặt của cha có thể không quá nặng nề về mặt cảm xúc. Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi những người phụ nữ đã thực sự lớn lên trong cảnh gia đình đổ vỡ—những người đã trải qua quãng thời gian dài không có cha bên cạnh?

Chính vì thế, ở nghiên cứu thứ năm, nhóm tác giả muốn đi sâu hơn vào trải nghiệm của những phụ nữ từng chứng kiến cảnh ly hôn của cha mẹ khi còn nhỏ, và đã phải đối mặt với sự vắng bóng kéo dài của cha trong cuộc đời họ.

Ở nghiên cứu cuối cùng này, 117 phụ nữ được chia thành hai nhóm: nhóm chịu ảnh hưởng từ sự vắng mặt của cha và nhóm chịu ảnh hưởng từ sự vắng mặt của mẹ. Đặc biệt, những người thuộc nhóm thứ nhất không chỉ được gợi nhớ về sự thiếu vắng của cha, mà còn được khuyến khích nhớ lại một khoảnh khắc họ từng trải qua nỗi đau tột cùng vì sự thờ ơ về mặt tình cảm hoặc thể chất của người cha.

Để hiểu rõ hơn về bản chất mối quan hệ cha-con này, các nhà nghiên cứu đã tiến hành phỏng vấn những người tham gia về mức độ nghiêm khắc trong cách nuôi dạy của cha họ, sử dụng Thang đo Chiến thuật Xung đột. Những câu hỏi được đưa ra nhằm đánh giá mức độ đúng của các phát biểu như:

• “Cha tôi từng xúc phạm hoặc hạ thấp tôi.”
• “Cha tôi từng có vấn đề nghiêm trọng về cảm xúc hoặc thần kinh?”
• “Cha tôi từng lạm dụng chất kích thích?”
• “Cha tôi có từng nóng nảy, hay nổi giận vô cớ?”

Sau khi hoàn thành các bài đánh giá, tất cả người tham gia tiếp tục thực hiện bài tập tưởng tượng—họ được yêu cầu hình dung mình đang hẹn hò với một người đàn ông và đánh giá mức độ người này có ý muốn quan hệ tình dục hoặc tiến đến một mối quan hệ lâu dài hay không.

Ngoài ra, các nhà nghiên cứu còn đo lường mức độ "tự do trong quan hệ tình dục" (unrestricted sociosexuality) của từng người bằng cách hỏi họ về mức độ đồng ý với sáu phát biểu, trong đó có:

• “Việc quan hệ tình dục với ai đó không nhất thiết có nghĩa là tôi có cam kết với họ.”
• “Tôi có thể hình dung bản thân thoải mái và tận hưởng những cuộc tình chóng vánh với nhiều đối tượng khác nhau.”

Cuối cùng, những người tham gia còn được yêu cầu dự đoán số lượng bạn tình họ có thể có trong vòng năm năm tới nếu họ vẫn độc thân—trong điều kiện không có nguy cơ bị từ chối, không mắc bệnh, không mang thai, và không ai biết về con số này.

Kết quả cho thấy, ký ức về những tổn thương liên quan đến người cha—dù là sự vắng mặt thực sự hay nỗi đau tinh thần do cha gây ra—đều có liên hệ đến việc phụ nữ đánh giá cao hơn tín hiệu tình dục từ người khác giới trong các tình huống hẹn hò tưởng tượng. Nhóm nghiên cứu kết luận:

“Càng mang nhiều tổn thương liên quan đến cha, phụ nữ càng có xu hướng nhìn nhận đàn ông với ý định tình dục cao hơn.”

Đây không phải lần đầu tiên khoa học tìm thấy mối liên hệ giữa sự vắng mặt của cha và xu hướng tình dục của phụ nữ. Các tác giả của nghiên cứu này cũng dẫn chứng rằng, từ lâu, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng:

"Sự đầu tư thấp của người cha có mối liên hệ chặt chẽ với sự phát triển nhanh chóng về mặt sinh lý, tình dục và sinh sản của con gái họ."

Vậy tại sao nhiều nghiên cứu khác nhau đều đưa ra cùng một kết luận?

Nhóm tác giả lý giải điều này thông qua Lý thuyết đầu tư của cha (Paternal Investment Theory - PIT). Theo lý thuyết này, chất lượng tình thương và sự quan tâm mà một cô gái nhận được từ cha trong thời thơ ấu sẽ tác động đến cách cô ấy nhìn nhận về thế giới đàn ông khi trưởng thành.

"Những trải nghiệm đầu đời với cha giúp con gái hiểu về mức độ sẵn sàng và đáng tin cậy của đàn ông trong môi trường xung quanh họ. Từ đó, họ điều chỉnh kỳ vọng và chiến lược hẹn hò của mình. Trong những môi trường mà sự đầu tư của đàn ông bị coi là ít ỏi hoặc không đáng tin cậy, phụ nữ có xu hướng tiếp cận tình yêu theo cách thực dụng hơn—sẵn sàng mở rộng cơ hội ngay khi có thể, thay vì đặt nặng giá trị của các mối quan hệ lâu dài."

Một điểm đáng chú ý là tất cả phụ nữ tham gia nghiên cứu này đều là người dị tính và giới tính sinh học của họ trùng với bản dạng giới (cis-gender). Điều này đặt ra câu hỏi: Nếu nghiên cứu được mở rộng sang cộng đồng LGBTQ+ thì liệu kết quả có thay đổi không?

Ngoài ra, còn một hướng đi quan trọng khác: Nếu sự vắng mặt của cha ảnh hưởng đến phụ nữ theo cách này, thì nó tác động đến đàn ông như thế nào? Liệu những chàng trai lớn lên mà không có sự dìu dắt của cha có phát triển một cách tiếp cận khác biệt với tình yêu và tình dục không?

Dù còn nhiều điều cần khám phá, một điều rõ ràng là: Tuổi thơ không chỉ là một giai đoạn đã qua, mà nó đọng lại trong mỗi người như những dòng chữ khắc sâu vào tâm hồn. Nó định hình chúng ta, chi phối cách ta yêu, cách ta tin tưởng, và cách ta chọn ai để bước cùng trong hành trình đời mình.

Nguồn: How Absentee Fathers Might Affect Women's Sexuality – Psychology Today