Người thắng và kẻ thua trong cuộc đua cuộc đời

Xã hội của chúng ta từ lâu đã có xu hướng gắn nhãn một số người là "người thắng cuộc" và, một cách logic, gọi những người khác là "kẻ thua cuộc". Ngoài sự tàn nhẫn rõ ràng của việc phân loại này, vấn đề cốt lõi nằm ở chỗ cách nhìn nhận này ngụ ý rằng cuộc sống giống như một cuộc đua đơn lẻ, nơi mà ở đích đến, tất cả các thí sinh có thể được xếp hạng từ cao nhất đến thấp nhất.

Tuy nhiên, sự thật phức tạp và khó nắm bắt hơn nhiều: cuộc đời không phải là một cuộc đua duy nhất mà là một chuỗi nhiều cuộc đua diễn ra đồng thời trên các địa hình hoàn toàn khác nhau, với những chiếc cúp và huy chương mang ý nghĩa khác biệt. Có những cuộc đua vì tiền bạc, danh tiếng và địa vị – những cuộc đua thu hút đông đảo khán giả và, trong một số nhóm xã hội, chiếm lĩnh phần lớn sự quan tâm. Nhưng cũng có những cuộc đua đo lường những năng lực đáng ngưỡng mộ khác.

Có cuộc đua xem ai giữ được sự bình tĩnh nhất trước những thất vọng. Có cuộc đua xem ai là người dịu dàng nhất với trẻ con. Có cuộc đua đo tài năng vun đắp tình bạn. Có những cuộc đua tập trung vào việc ai biết trân trọng bầu trời buổi chiều tà hay ai biết tận hưởng hương vị của những trái cây mùa thu.

Dù chúng ta thường muốn phân loại người khác vào các thứ bậc rõ ràng, một sự thật đáng chú ý của chuỗi “đa cuộc đua” trong cuộc sống này là: không ai có thể chiến thắng ở tất cả mọi lĩnh vực. Hơn nữa, năng lực xuất sắc trong một cuộc đua dường như lại thường làm giảm khả năng thành công ở những cuộc đua khác. Chẳng hạn, thắng lợi trong cuộc đua khốc liệt của thương trường thường không song hành với khả năng cảm nhận vẻ đẹp của bầu trời hay tìm thấy niềm vui khi thưởng thức một quả sung chín mọng. Những người giỏi giang trong việc đạt được danh tiếng hiếm khi thành công trong cuộc đua về sự kiên nhẫn với những đứa trẻ ba tuổi nhút nhát nhưng tràn đầy suy nghĩ.

Ta không thể – và dường như cũng chẳng cần – chiến thắng ở mọi cuộc đua. Những người trông có vẻ đang ôm hết mọi giải thưởng, được ca tụng như vận động viên siêu phàm trong cuộc đời, nếu quan sát kỹ hơn, cũng không thực sự chiến thắng trên mọi phương diện. Chắc chắn, ở một vài “góc sân vận động” nào đó, họ đang loạng choạng vấp ngã, phàn nàn về chất lượng đường chạy, thậm chí mỉa mai rằng cuộc thi đó là vô nghĩa và không đáng tham gia.

Nếu không ai có thể thắng tất cả, thì cũng chẳng ai có thể thua tất cả. Khi chúng ta thất bại ở một số cuộc đua trong “ngàn bộ môn” của cuộc đời, ta vẫn còn vô số cơ hội để rèn luyện và phát triển sức mạnh để thành công ở những cuộc đua khác. Có thể ta không còn đủ sức để tham gia cuộc đua giành danh vọng, địa vị hay tiền bạc, nhưng cánh cửa vẫn rộng mở để ta tranh tài ở những cuộc đua về lòng tử tế, tình bạn và sự tha thứ. Ta thậm chí có thể chiến thắng trong cuộc đua tưởng chừng nhỏ bé nhưng vô cùng ý nghĩa: cuộc đua tận hưởng sự đồng hành của chính mình, hay ngủ một giấc thật sâu, thật an lành dưới ánh nắng dịu dàng.

Không có thứ gọi là "người thắng" hay "kẻ thua" một cách tuyệt đối. Chỉ có những người chiến thắng ở một số lĩnh vực và lỡ bước ở những lĩnh vực khác. Và sâu sắc hơn, tài năng vượt trội ở một lĩnh vực gần như chắc chắn đồng nghĩa với việc ta sẽ phải gặp khó khăn, thậm chí thất bại, ở những lĩnh vực khác – và ngược lại.

Chúng ta không bao giờ thất bại hoàn toàn trong cuộc sống. Khi ta vấp ngã ở những lĩnh vực trần tục, khi ta cảm thấy chán nản và cô đơn, đó chính là lúc vũ trụ trao cho ta một cơ hội đặc biệt để bắt đầu luyện tập, để một ngày nào đó ta sẽ trở thành vận động viên xuất sắc ở những “đường chạy” khác, những đường chạy cao quý hơn. Đó là những cuộc đua về việc giữ được sự hài hước, thể hiện lòng biết ơn, tha thứ, biết trân trọng, buông bỏ – và học cách sống đủ đầy với những gì ta có. Đây chính là những chặng đua đáng giá, nơi những ai từng "thất bại" rốt cuộc có thể tìm thấy cách để chiến thắng – một cách đúng nghĩa và trọn vẹn.

Nguồn: WINNERS AND LOSERS IN THE RACE OF LIFE