Sự bất mãn trong tình cảm nuôi dưỡng ngoại tình

NHỮNG ĐIỂM CHÍNH

• Ngoại tình là hành vi bị lên án gay gắt, nhưng lại xảy ra khá phổ biến.
• Ngoại tình có liên quan đến sự bất mãn trong mối quan hệ – nhưng đó là nguyên nhân hay hệ quả?
• Nghiên cứu gần đây cho thấy, ngoại tình thường diễn ra sau một quá trình suy giảm dài lâu về mức độ hài lòng trong tình yêu.
• Việc hàn gắn sau ngoại tình là một thử thách lớn đối với nhiều cặp đôi.

Ngoại tình – hành vi bị coi là “tội lỗi lớn” trong tình cảm – từ lâu đã là lý do khiến nhiều mối quan hệ tan vỡ. Thế nhưng, bất chấp sự lên án, hơn 17% người Mỹ từng kết hôn thừa nhận mình đã từng ngoại tình. Người ta thường liên hệ ngoại tình với những trục trặc trong quan hệ yêu đương – nhưng liệu bất mãn là nguyên nhân dẫn đến ngoại tình, hay ngoại tình mới khiến tình cảm rạn nứt? Thật bất ngờ, các nghiên cứu chuyên sâu về chủ đề này vẫn còn rất hiếm hoi.

Ảnh: Erdbeerlounge.

Gần đây, vào năm 2023, nhà tâm lý học người Đức Olga Stavrova và cộng sự đã tiến hành một nghiên cứu quy mô lớn nhằm tìm lời giải cho câu hỏi trên. Họ theo dõi hơn 14.000 người trưởng thành tại Đức trong suốt 12 năm – một mẫu nghiên cứu có tính đại diện quốc gia. Nhóm nghiên cứu thu thập dữ liệu dọc từ cả những người ngoại tình lẫn nạn nhân bị phản bội, rồi so sánh với nhóm đối chứng – những người chưa từng trải qua ngoại tình. Và đây là những phát hiện đáng chú ý:

Thứ nhất, và có lẽ không quá bất ngờ, kết quả cho thấy: “Những người từng ngoại tình và bạn đời của họ có mức độ hài lòng với cuộc sống và tình cảm thấp hơn, đồng thời trải qua nhiều xung đột hơn, so với nhóm đối chứng.” Nói cách khác, ngoại tình không nảy sinh trong những mối quan hệ hạnh phúc. Người ta không phản bội khi lòng còn an yên.

Thứ hai, người ngoại tình thường có lòng tự trọng thấp, ít cảm thấy hài lòng hay gắn bó với người yêu, và trải qua nhiều căng thẳng hơn trong thời gian diễn ra hành vi phản bội. Về phía người bị phản bội, họ cũng cảm thấy lòng tự trọng giảm sút và mâu thuẫn gia tăng trong giai đoạn đó, nhưng nhìn chung, các chỉ số về sức khỏe tinh thần khác không thay đổi đáng kể.

Thứ ba, cả người phản bội lẫn người bị phản bội đều ghi nhận một quá trình suy giảm dần dần về chất lượng tình cảm – điều này đã bắt đầu từ trước khi ngoại tình diễn ra. Họ đều cảm thấy ít hài lòng hơn, và xung đột thì ngày một nhiều lên trước khi sự việc bùng nổ.

Thứ tư, kết quả nghiên cứu cho thấy gần như không có hiện tượng “hồi phục hoàn toàn”. Dù là kẻ phản bội hay nạn nhân, hầu hết đều không thể trở lại trạng thái hài lòng ban đầu trong mối quan hệ. Tuy nhiên, xét về mặt cá nhân – sức khỏe tinh thần, niềm vui sống – cả hai nhóm đều dần hồi phục sau ngoại tình.

Thứ năm, những người ngoại tình có mức độ cam kết cao với mối quan hệ lại gặp khó khăn hơn trong việc hồi phục sau sự việc. Ngược lại, những ai vốn ít gắn bó lại có xu hướng cảm thấy khá hơn sau khi mọi chuyện kết thúc. Như vậy, ngoại tình gây tổn thương lớn hơn với những ai yêu sâu đậm.

Thứ sáu, kết quả cũng cho thấy “những người nam ngoại tình bị ảnh hưởng tiêu cực nhiều hơn nữ giới.” Trái lại, phụ nữ ngoại tình lại dần cảm thấy tốt hơn theo thời gian.

Cuối cùng, những người chia tay sau ngoại tình mà không tìm được bạn đời mới có xu hướng ngày càng cảm thấy cuộc sống kém hạnh phúc hơn theo thời gian.

Tác giả kết luận rằng: “Ngoại tình thường đi sau một quá trình suy giảm dần dần trong cả sức khỏe tinh thần cá nhân và sự gắn bó tình cảm – và hiếm khi kèm theo sự hồi phục ổn định.” Cả kẻ phản bội lẫn người bị tổn thương đều khó lòng quay lại với sự hài lòng ban đầu. Tuy nhiên, có một nhóm đặc biệt dường như lại “thăng hoa” sau biến cố – đó là những người phụ nữ ngoại tình (không tính những người vốn không cam kết mạnh với quan hệ hiện tại). Các nhà nghiên cứu suy đoán: do phụ nữ thường ngoại tình vì sự bất mãn trong tình yêu, nên hành vi này đôi khi là “hồi chuông cảnh tỉnh” cho người bạn đời, hoặc là cơ hội để họ tìm đến một người xứng đáng hơn.

Tóm lại, trong khi nhiều người vẫn cho rằng ngoại tình là nguyên nhân gây ra vấn đề trong tình yêu, nghiên cứu này lại cho thấy: với cả người phản bội và nạn nhân, ngoại tình thường diễn ra sau một thời gian dài mà hạnh phúc tình cảm đã dần nguội lạnh. Ngoại trừ một vài trường hợp – như những người ít cam kết hoặc phụ nữ ngoại tình – hầu hết đều không thể hồi phục hoàn toàn. Nói cách khác, những mối quan hệ thiếu chất lượng dường như chính là mảnh đất gieo mầm cho sự phản bội – chứ không hẳn là kết quả của nó. Tuy vậy, hệ quả mà ngoại tình để lại trong các mối quan hệ vẫn luôn là một điều vô cùng khó vượt qua.

Tác giả: Noam Shpancer Ph.D.

Nguồn: How Relationship Dissatisfaction Fuels Infidelity | Psychology Today