Sức mạnh của không gian thứ ba: Làm thế nào để chuẩn bị cho thành công của những điều tiếp theo trong cuộc đời

Mỗi người trong chúng ta đều phải đảm nhận nhiều vai trò khác nhau suốt cả ngày. Bạn từ việc tạo ra bảng tính đến việc nghĩ ra ý tưởng sản phẩm; từ văn phòng về nhà; từ việc huấn luyện đội bóng Little League đến nói chuyện với vợ về một vấn đề trong ngân sách gia đình.

Đôi khi, chúng ta phải chuyển đổi giữa các nhiệm vụ và trách nhiệm một cách đột ngột, chỉ trong chớp mắt. Hệ quả là, căng thẳng và lo lắng từ một vai trò có thể “rò rỉ” sang vai trò khác, khiến mọi thứ trở nên lộn xộn và khó kiểm soát.

May mắn thay, có một cách tốt hơn để thực hiện những bước chuyển này — một cách giúp bạn có thể đảm nhận từng vai trò một cách hiện diện và hiệu quả hơn. Hôm nay, chúng tôi sẽ chia sẻ với bạn phương pháp đó.

Cấu Trúc Của Một Microtransition

Tiến sĩ Adam Fraser, chuyên gia về hiệu suất, gọi những sự thay đổi giữa các vai trò và trách nhiệm mà chúng ta thực hiện là microtransitions (các chuyển tiếp nhỏ). Tôi đã lần đầu tiên biết đến microtransitions qua cuốn sách The Third Space của Fraser. Hãy chắc chắn rằng bạn sẽ xem buổi phỏng vấn của chúng tôi với ông về chủ đề này; đó là một trong những tập podcast yêu thích của tôi trong năm nay.

Theo Tiến sĩ Fraser, một microtransition gồm ba “không gian”:

• Không gian đầu tiên: là không gian vật lý hoặc tinh thần mà bạn đang ở trong hiện tại.
• Không gian thứ hai: là không gian vật lý hoặc tinh thần mà bạn đang chuyển đến.
• Không gian thứ ba: là khoảng thời gian giữa Không gian đầu tiên và Không gian thứ hai, nơi bạn quyết định sẽ thể hiện bản thân như thế nào trong Không gian thứ hai.

Chúng ta trải qua nhiều microtransitions trong suốt cả ngày. Khi bạn từ công việc về nhà, đó chính là một microtransition. Không gian đầu tiên là công việc, không gian thứ hai là nhà, và không gian thứ ba là thời gian di chuyển giữa công việc và nhà.

Bạn không cần phải di chuyển đến một địa điểm khác để trải nghiệm một microtransition. Chúng cũng có thể là những chuyển biến tinh thần. Ví dụ, khi bạn chuyển từ công việc sáng tạo sang công việc hành chính trong công việc của mình, đó là một microtransition. Không gian đầu tiên là công việc sáng tạo, không gian thứ hai là công việc hành chính, và không gian thứ ba là khoảng thời gian ngắn bạn tạm gác một dự án sang một bên để chuyển sang dự án tiếp theo.

Khi bạn chuyển từ tiếp xúc với một bệnh nhân hoặc khách hàng sang một người khác, đó cũng là một microtransition. Bệnh nhân A: không gian đầu tiên; Bệnh nhân B: không gian thứ hai; khoảng thời gian giữa cuộc gặp với Bệnh nhân A và cuộc gặp với Bệnh nhân B: không gian thứ ba.

Ba Giai Đoạn Của Không Gian Thứ Ba Hiệu Quả, Giúp Tái Cân Bằng Cuộc Sống

Theo Tiến sĩ Fraser, bằng cách sử dụng Không Gian Thứ Ba — khoảng thời gian bạn chuyển từ không gian vật lý/tinh thần hiện tại sang không gian vật lý/tinh thần tiếp theo — bạn có thể tạo ra sự bình yên trong cuộc sống và cảm thấy viên mãn, tràn đầy năng lượng trong mọi khía cạnh của nó.

Những khoảnh khắc trong Không Gian Thứ Ba có thể ngắn hoặc dài. Một quãng đường 30 phút từ nơi làm việc về nhà chính là một Không Gian Thứ Ba. Cũng giống như khoảng dừng 60 giây giữa lúc gặp bệnh nhân A và bệnh nhân B. Thời gian dài hay ngắn không quan trọng; bạn hoàn toàn có thể tận dụng khoảnh khắc đó theo cách có lợi cho mình.

Một Không Gian Thứ Ba tối ưu có ba giai đoạn. Theo Tiến sĩ Fraser, bằng cách chủ động trải qua ba bước sau, bạn có thể sử dụng Không Gian Thứ Ba để chuyển đổi một cách hiệu quả từ vai trò/trách nhiệm này sang vai trò/trách nhiệm khác:

Giai Đoạn 1: Suy Ngẫm

Trong giai đoạn Suy Ngẫm của một khoảnh khắc trong Không Gian Thứ Ba, bạn nhìn lại cách mọi việc diễn ra trong Không Gian Đầu Tiên của mình. Bạn sẽ kết thúc những suy nghĩ lơ đãng, xem xét lại nội dung công việc trong ngày và khép lại một chặng đường.

Một trong những mục tiêu chính của giai đoạn Suy Ngẫm là đảm bảo rằng bất kỳ trải nghiệm hay cảm xúc tiêu cực nào bạn gặp phải trong Không Gian Đầu Tiên không mang theo vào Không Gian Thứ Hai. Theo Tiến sĩ Fraser, một lý do lớn khiến đàn ông khó chuyển từ công việc về nhà là vì họ mang theo những “rác” tinh thần tích tụ trong công việc về với gia đình. Họ có thể đã bị sếp la mắng trong ngày, và vẫn còn khó chịu về điều đó khi chào đón các con vào buổi tối.

Hãy nghĩ về giai đoạn Suy Ngẫm như phòng khử trùng mà các kỹ thuật viên trong phòng thí nghiệm sử dụng sau khi làm việc với virus.

Tiến sĩ Fraser khuyên bạn nên tự hỏi mình những câu hỏi sau trong giai đoạn Suy Ngẫm:

• Điều gì đã diễn ra tốt đẹp trong nhiệm vụ hay vai trò trước đó của tôi?
• Tôi đã đạt được những gì trong khoảng thời gian đó?
• Làm thế nào tôi đã cải thiện hoặc học hỏi từ trải nghiệm đó?

Ngay cả khi mọi thứ không diễn ra suôn sẻ, hãy tìm ra những thành công. Chắc chắn rằng bài thuyết trình của bạn không như kế hoạch, nhưng có thể bạn đã làm tốt trong việc xoay xở với tình huống không thuận lợi. Có thể bạn không đạt được hợp đồng với khách hàng X, nhưng bạn đã cải thiện kỹ năng đàm phán mà bạn đang tập luyện. Có thể đội bóng bạn huấn luyện đã thua trận, nhưng các cầu thủ đã thực hiện rất tốt những điều bạn đã dạy trong buổi tập.

Bạn không cần phải quá lạc quan về điều này. Điều quan trọng là đảm bảo bạn đánh giá đúng đắn mọi chuyện trong Không Gian Đầu Tiên. Chúng ta có xu hướng chú ý quá nhiều đến những điều tiêu cực. Tìm kiếm những thành công trong giai đoạn Suy Ngẫm có thể giúp bạn bước vào Không Gian Thứ Hai với một thái độ tích cực.

Giai Đoạn 2: Nghỉ Ngơi

Giai đoạn thứ hai của Không Gian Thứ Ba là Nghỉ Ngơi. Giai đoạn này nhằm làm dịu tâm trí và chuẩn bị cho bạn sự chuyển tiếp sắp tới. Bạn có thể sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để đạt được trạng thái hiện diện và tập trung, và những phương pháp này có thể kéo dài vài giây hoặc thậm chí một giờ.

Tiến sĩ Fraser khuyên bạn nên làm một trong những điều sau:

• Thở Sâu: Dành vài phút để tập trung vào hơi thở của mình. Hít thở sâu qua mũi, giữ trong vài giây, rồi thở ra chậm rãi qua miệng. Thực hành đơn giản này có thể giúp giảm căng thẳng và làm rõ tâm trí.
• Thiền Chánh Niệm: Tìm một không gian yên tĩnh và dành vài phút cho thiền chánh niệm. Tập trung sự chú ý vào khoảnh khắc hiện tại, quan sát các suy nghĩ và cảm giác mà không phán xét. Thực hành này giúp tạo ra cảm giác bình an và cân bằng.
• Vận Động Thể Chất: Tham gia các hoạt động thể chất giúp bạn cảm nhận rõ ràng cơ thể mình. Dù là một cuộc đi bộ nhanh, một buổi tập yoga hay một bài tập thể dục đầy đủ, việc vận động cơ thể giúp giải tỏa căng thẳng và tăng cường sự tập trung.

Dù giai đoạn này được gọi là "Nghỉ Ngơi", nhưng điều đó không có nghĩa là bạn phải ngừng lại hoàn toàn. Bạn nghỉ ngơi khỏi công việc trước đó và khỏi những công việc đòi hỏi sự tập trung trí óc. Nhưng bạn có thể tận dụng thời gian này để tham gia vào các hoạt động giúp giải tỏa tâm trí hoặc tạo ra trạng thái “dòng chảy” (flow), cho dù đó là tập thể dục hay sở thích như vẽ tranh. Nhớ câu tục ngữ: “Thay đổi cũng giống như nghỉ ngơi”.

Giai Đoạn 3: Đặt Lại Mục Tiêu

Giai đoạn cuối cùng của Không Gian Thứ Ba là Đặt Lại Mục Tiêu (Reset). Giai đoạn này bao gồm việc xác định rõ ràng ý định cho công việc hay vai trò tiếp theo mà bạn sắp đảm nhận. Bằng cách chủ động xác định bạn muốn xuất hiện như thế nào và muốn đạt được điều gì, bạn có thể chuẩn bị cho sự thành công và tạo ra ảnh hưởng tích cực trong những tương tác tiếp theo của mình.

Để đặt lại mục tiêu một cách hiệu quả, hãy cân nhắc thực hiện các bước sau:

• Xác Định Ý Định: Làm rõ ý định của bạn cho công việc hoặc vai trò tiếp theo. Bạn muốn đạt được điều gì? Bạn muốn xuất hiện như thế nào? Việc xác định rõ ràng mục tiêu sẽ giúp định hướng hành động và cách ứng xử của bạn.
• Tưởng Tượng Thành Công: Dành một chút thời gian để tưởng tượng mình sẽ thành công như thế nào khi thực hiện công việc hoặc vai trò tiếp theo. Hình dung bạn đang làm việc một cách tốt nhất và đạt được kết quả mong muốn.
• Điều Chỉnh Hành Vi: Đôi khi khi bạn bước vào Không Gian Thứ Hai, nó không giống như bạn đã tưởng tượng. Có thể bạn nghĩ rằng khi về nhà từ công việc, sẽ là một khung cảnh ấm cúng trong gia đình, nhưng thay vào đó, ngôi nhà lại bừa bộn, con cái cãi nhau, và vợ bạn thì căng thẳng. Hãy điều chỉnh hành vi của mình theo thực tế này, nhưng vẫn giữ ý định là một người bố điềm tĩnh, bình thản và kiên nhẫn.

Ứng Dụng Thực Tiễn Của Việc Thực Hiện Các Microtransition Thành Công

Bây giờ, khi chúng ta đã khám phá ba giai đoạn của Không Gian Thứ Ba, hãy áp dụng kiến thức này vào các tình huống thực tế trong đời sống. Dưới đây là hai ví dụ về cách bạn có thể sử dụng các microtransition để cải thiện cuộc sống hàng ngày:

Chuyển Đổi Giữa Các Nhiệm Vụ Công Việc

Bạn có thể tận dụng sức mạnh của Không Gian Thứ Ba khi chuyển đổi giữa các nhiệm vụ khác nhau trong công việc.
Khi bạn chuyển từ cuộc họp này sang dự án khác, hãy dành 5 phút đi bộ. Trong thời gian đó, suy ngẫm về công việc vừa làm, giúp bản thân bình tĩnh lại bằng những bước đi, và đặt lại mục tiêu cho cách bạn muốn thể hiện trong cuộc họp hoặc dự án tiếp theo.

Tiến sĩ Fraser cũng chia sẻ một ví dụ về một bác sĩ, sau khi kết thúc một buổi khám bệnh với bệnh nhân, anh ta dừng lại, cầm nắm tay nắm cửa và hít một hơi thật sâu trước khi bước vào phòng khám của bệnh nhân tiếp theo. Chỉ vài giây thôi, nhưng anh ta đã làm mới lại bản thân, đặt lại mục tiêu và tự hỏi: “Nếu đây là mẹ hay cha tôi, tôi muốn bác sĩ đối xử với họ như thế nào?”

Chuyển Đổi Từ Công Việc Về Nhà

Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi khi về đến nhà (Không Gian Thứ Hai) từ công việc (Không Gian Đầu Tiên), bực bội, thiếu kiên nhẫn và cáu kỉnh, hãy sử dụng quãng đường đi về nhà như một Không Gian Thứ Ba để chuyển giao một cách mượt mà từ công việc sang gia đình.

Khi bạn lái xe về nhà, hãy dành vài phút suy ngẫm về những gì bạn đã hoàn thành trong ngày làm việc. Tìm kiếm những thành công dù cho mọi chuyện không được như ý. Khi bạn suy ngẫm, hít thở sâu và nghe những bản nhạc khiến bạn cảm thấy thư giãn. Khi sắp đến nhà, hãy quyết định trong tâm trí mình cách bạn sẽ xuất hiện với gia đình. Bạn sẽ làm gì để trở thành một người chồng, người bố tốt nhất có thể?

Một cách khác để thêm một Không Gian Thứ Ba giữa công việc và nhà là đến phòng gym trước khi về nhà. Hãy suy ngẫm trong lúc lái xe đến phòng tập; nghỉ ngơi trong khi tập luyện; và đặt lại mục tiêu trong lúc lái xe từ phòng gym về nhà.

Có thể bạn sẽ phản đối ý tưởng đi phòng gym sau giờ làm, cảm thấy như bạn cần về nhà với gia đình ngay lập tức. Nhưng trong một nghiên cứu mà Tiến sĩ Fraser thực hiện, khi ông hỏi các gia đình về điều họ mong muốn nhất từ người thân yêu, cả con cái và vợ/chồng đều cho biết rằng, thời gian mà cha mẹ hay vợ/chồng dành cho họ không quan trọng bằng việc người đó có thật sự hiện diện và tham gia vào cuộc sống chung khi họ ở bên nhau hay không. Điều này có nghĩa là, có thể tốt hơn khi bạn về nhà lúc 6:30, sau một buổi tập thể dục giúp thư giãn, sẵn sàng tham gia tích cực vào cuộc sống gia đình, hơn là về nhà lúc 5:30 và hành xử như một người cáu kỉnh, không tập trung.

Chuẩn Bị Cho Thành Công Của Những Điều Tiếp Theo Trong Cuộc Sống

Nhận thức và sử dụng thành công các microtransition là một kỹ năng cần thời gian và sự luyện tập để thành thạo. Hãy thử nghiệm để tìm ra phương pháp phù hợp với bạn, và đừng nản lòng nếu bạn chưa thấy ngay những lợi ích của nó.

Khi bạn chủ động đối diện và điều hướng các microtransition trong suốt một ngày, bạn sẽ quản lý được những cảm giác quá tải mà mình gặp phải. Khi bạn thực hành sử dụng Không Gian Thứ Ba để suy ngẫm, nghỉ ngơi và đặt lại mục tiêu, bạn sẽ nhận thấy mình trở nên cân bằng hơn, hiện diện hơn và hiệu quả hơn trong tất cả các vai trò của mình.

Nguồn: The Power of the Third Space: How to Set Yourself up for Success for the Next Thing in Life