Trở lại đường đua: 7 chiến lược giúp bạn đứng dậy sau những lần trật nhịp

tro-lai-duong-dua-7-chien-luoc-giup-ban-dung-day-sau-nhung-lan-trat-nhip

Apr 17, 2025 Rubi Nhận Thức

Chúng ta đều từng trải qua cảm giác này…

Bạn ăn kiêng nghiêm túc suốt cả tuần, rồi “phá lệ” bằng một cuối tuần thỏa thuê. Bạn đặt mục tiêu tập luyện đều đặn, hăng hái đến phòng gym hai ngày, rồi sau một ngày dài mệt mỏi, lại chẳng buồn nhấc mình ra khỏi ghế. Bạn từng vẽ nên bức tranh sự nghiệp trong mơ, đầy hào hứng và hy vọng, để rồi bị cuốn vào guồng quay đời thường, đến khi chợt nhớ về giấc mơ ấy thì đã nhiều tháng trôi qua.

Tôi cũng từng như thế. Nhưng theo thời gian, tôi dần nhận ra một điều quan trọng:

Những lần lỡ nhịp không biến bạn thành kẻ thất bại — chúng chỉ đơn giản là dấu hiệu bạn đang sống như một con người. Ngay cả những người thành công nhất cũng đôi lúc chệch hướng. Điều khiến họ khác biệt không phải là ý chí hay động lực siêu phàm, mà là khả năng nhanh chóng quay lại đường ray.

Sẽ luôn có những thời điểm bạn không thể duy trì thói quen như mong muốn. Bạn không cần sức mạnh siêu nhân, bạn chỉ cần những chiến lược đủ tinh tế và thiết thực để giúp mình quay lại đúng hướng. Việc xây dựng thói quen phụ thuộc rất nhiều vào khả năng “hồi phục” sau những lần trượt chân.

Và dưới đây là 7 chiến lược bạn có thể áp dụng ngay từ hôm nay để đứng dậy và bước tiếp:

1. Xếp thói quen vào đúng chỗ trong cuộc sống của bạn

Thói quen cần có một chỗ đứng cụ thể, rõ ràng trong ngày của bạn. Có hai cách chính để làm điều này…

Cách 1: Đưa nó vào lịch trình.

Muốn viết lại đều đặn? Hẹn mình 9 giờ sáng thứ Hai. Ngồi vào bàn, đặt tay lên bàn phím. Không cần cảm hứng, chỉ cần bắt đầu.

Muốn quay lại tập luyện? Ghi rõ thời gian và địa điểm: 6 giờ tối thứ Hai, Tư và Sáu. Hẹn gặp bạn ở phòng tập.

Cách 2: Gắn nó với hành vi hiện tại.

Không phải thói quen nào cũng cần giờ giấc cụ thể, nhưng tất cả đều cần một dấu hiệu kích hoạt, để bạn luôn được nhắc nhở.

Muốn tạo thói quen dùng chỉ nha khoa? Hãy làm ngay sau khi đánh răng. Mỗi lần như nhau, thứ tự như cũ, không thay đổi.

Muốn sống tích cực hơn? Mỗi khi dừng xe chờ đèn đỏ, hãy nghĩ đến một điều khiến bạn biết ơn. Đèn đỏ chính là lời nhắc. Một tín hiệu, một phản ứng, lặp lại đều đặn.

Điều cốt lõi là: Nói “tôi sẽ thay đổi” thì dễ, nhưng nếu không cụ thể, bạn sẽ nhanh chóng quên. Khi bạn biết rõ khi nào và ở đâu mình sẽ làm điều gì, bạn đã có lý do và phương tiện để trở lại mỗi khi lỡ trật bánh.

“Một lúc nào đó” không phải là thời gian. “Một chút” không phải là số lượng.
Bạn sẽ làm điều đó vào lúc nào? Ở đâu? Nếu bạn quên một lần, bạn có hệ thống nào để nhắc nhở mình lần tới?

2. Giữ đúng lịch trình, dù chỉ là những điều rất nhỏ

Không phải việc bạn bỏ lỡ một buổi theo lịch là vấn đề lớn. Mà điều đáng ngại nằm ở chỗ: bạn không quay lại đường đua sau lần bỏ lỡ đó. Bạn nghỉ tập một buổi, cơ thể bạn đâu có ngay lập tức yếu đi hay xồ xề hơn.

Chính vì thế, việc giữ đúng lịch trình, dù chỉ là theo một cách rất nhỏ, là điều vô cùng quan trọng.

Không có đủ thời gian cho một buổi tập hoàn chỉnh? Hãy đứng lên và ngồi xuống vài cái.
Không đủ thời gian để viết nguyên một bài? Viết một đoạn ngắn thôi cũng được.
Không kịp dành 30 phút cho yoga? Chỉ cần hít thở sâu mười giây cũng đã là một khởi đầu.
Không thể đi nghỉ xa? Tự thưởng cho mình một buổi lái xe sang thị trấn bên cạnh.

Từng hành động nhỏ lẻ ấy thoạt nhìn có vẻ chẳng mấy ý nghĩa. Nhưng sự tích lũy của việc luôn giữ đúng lịch trình, dù nhỏ đến mấy, mới là điều giúp bạn bền bỉ đi đến thành công lâu dài.

Bằng mọi cách, hãy bám sát lịch trình của mình — dù chỉ là một chút xíu.

3. Hãy có một người kỳ vọng ở bạn

Trong suốt quãng đời vận động viên của mình, tôi từng tham gia rất nhiều đội nhóm. Và bạn biết chuyện gì sẽ xảy ra khi bạn có bạn bè, đồng đội, huấn luyện viên mong đợi bạn có mặt trong buổi tập không? Bạn sẽ xuất hiện.

Tin vui là: bạn không cần phải tham gia một đội bóng mới áp dụng được điều này. Chỉ cần trò chuyện, kết bạn với vài người trong phòng tập. Chỉ cần biết rằng có ai đó quen thuộc đang chờ bạn, đôi khi cũng đủ để bạn không nỡ vắng mặt.

4. Tập trung vào những gì bạn có thể làm

Chúng ta lãng phí quá nhiều thời gian để để tâm đến những thứ mình đang thiếu.

Điều này càng đúng sau những lần ta chệch hướng, lỡ nhịp với mục tiêu. Mỗi khi ta không làm điều mình muốn — khởi nghiệp, ăn uống lành mạnh, đến phòng gym — thì đủ mọi lý do lại xuất hiện:

“Không đủ tiền.”
“Không có thời gian.”
“Không quen ai trong ngành.”
“Chưa có kinh nghiệm.”
“Cần học thêm đã.”
“Tôi chẳng biết bắt đầu từ đâu.”
“Cảm thấy ngượng ngùng và ngốc nghếch.”

Nhưng lần tới, hãy thử nghĩ khác đi:

“Tôi có thể bắt đầu từ chính chỗ này.”

Bởi vì, thật lòng mà nói, hầu hết chúng ta đều bắt đầu từ con số không — không tiền, không quan hệ, không kinh nghiệm — nhưng có những người (những người dám bước tiếp) vẫn chọn bắt đầu.

Nó không hề dễ. Nhưng tôi hứa, cuộc đời bạn sẽ nhẹ nhõm hơn, tốt đẹp hơn nếu bạn chọn chịu đựng một chút khó chịu để tiến lên, thay vì quanh quẩn với những lời than thở và viện cớ.

Chuyển sự chú ý khỏi những điều bạn không có, và hướng về những gì bạn đang có.

Rất hiếm khi hoàn cảnh thực sự cản trở bạn tiến về phía trước. Có thể bạn không thích điểm khởi đầu này. Có thể tiến độ của bạn chậm, và không có gì hào nhoáng. Nhưng bạn vẫn có thể bắt đầu từ đây. Và bạn sẽ đi xa hơn mình tưởng.

5. Không hoàn hảo không có nghĩa là vô ích

Thật dễ để ta bị ám ảnh bởi việc làm mọi thứ “chuẩn chỉ”, rồi cuối cùng lại chẳng làm được gì cả.

Ví dụ nhé…

“Thật sự mình rất muốn ăn theo chế độ Paleo, nhưng thứ Sáu nào cũng đi Chipotle với bạn, mà mình thì không cưỡng lại được kem chua và phô mai trong burrito — rõ là không đúng chuẩn Paleo. Chưa kể mỗi tối thứ Ba mình có buổi sinh hoạt câu lạc bộ sách, mà lần nào cũng có kem, mình đâu muốn là người duy nhất không ăn cùng. Hay là… bỏ qua luôn cho rồi?”

Thật sao? Ăn sạch năm ngày mỗi tuần có tốt hơn là không ăn sạch chút nào không?

Câu trả lời là: tất nhiên là có.

Thật ra, chỉ cần ăn uống lành mạnh một ngày mỗi tuần thôi cũng đã tốt hơn rất nhiều rồi. Hãy lấy đó làm điểm bắt đầu: mỗi thứ Hai, ăn thật sạch.

Chỉ vì bạn không thể làm điều gì đó theo cách “tối ưu nhất”, không có nghĩa là bạn nên bỏ qua hoàn toàn. Thói quen tốt được xây dựng từng chút một. Hãy bắt đầu chậm rãi, sống đúng với đời sống thực của bạn, rồi dần dần cải thiện. Tiến bộ là một hành trình nhiều sắc độ — chứ không phải một cái đích cụ thể.

Thêm nữa, nếu bạn chưa nắm vững những điều căn bản, thì việc bận tâm đến tiểu tiết chỉ càng khiến mọi thứ rối rắm hơn.

Chiến lược tối ưu chỉ tạo ra 10% kết quả cuối cùng. Trong khi đó, 90% hiệu quả đến từ việc bạn kiên trì với những điều cơ bản nhất: đừng bỏ buổi tập, hãy ăn đồ thật, và mỗi ngày, bắt đầu bằng việc quan trọng nhất. Hãy vững vàng với nền tảng trước đã, chi tiết ta tính sau.

6. Thiết kế không gian sống sao cho dễ thành công

Nếu bạn nghĩ rằng mình cần thêm động lực hay thêm ý chí để theo đuổi mục tiêu, thì tôi có một tin vui cho bạn: bạn không cần đến những thứ đó.

Động lực là một thứ khó nắm bắt. Có ngày bạn hừng hực khí thế. Có ngày bạn chỉ muốn cuộn mình trong chăn. Và nếu bạn muốn thay đổi theo cách bền vững, thì điều cuối cùng nên dựa vào chính là những thứ thất thường như cảm hứng.

Trước đây tôi từng chia sẻ nhiều cách để vượt qua những lúc thiếu động lực — như là: tập trung vào con người bạn muốn trở thành thay vì chỉ nhìn vào kết quả, hay thiết lập một lịch trình thay vì đặt ra hạn chót, hoặc xây dựng thói quen “khởi động” trước khi bắt đầu công việc chính.

Và một cách tuyệt vời nữa để trở lại đường đua, đó là: thiết kế môi trường xung quanh sao cho bạn dễ thành công.

Ai cũng biết rằng những người quanh ta ảnh hưởng đến hành vi của ta. Nhưng ít ai để ý rằng, những đồ vật quanh ta cũng có tác động không nhỏ. Những tấm bảng hiệu, đồ đạc trên bàn làm việc, tranh ảnh treo tường… tất cả đều âm thầm gợi nhắc ta làm (hoặc không làm) một điều gì đó.

Khi tôi muốn hình thành thói quen dùng chỉ nha khoa mỗi ngày, tôi đã làm một việc tưởng như nhỏ nhặt: lấy hộp chỉ ra khỏi ngăn kéo và để cạnh bàn chải đánh răng. Nghe thì đơn giản, nhưng mỗi lần nhìn thấy hộp chỉ ngay bên cạnh bàn chải, tôi không cần phải nhớ, không cần đặt báo thức, cũng không cần dán giấy nhắc lên gương nữa.

Chỉ với một thay đổi nhỏ trong môi trường, tôi đã khiến việc tạo thói quen trở nên dễ dàng hơn mà không cần đến thêm động lực hay ý chí.

Nếu bạn muốn đọc thêm về hành trình... “phiêu lưu với chỉ nha khoa” của tôi (và cách bám trụ với những thói quen nhỏ lành mạnh), thì bạn có thể xem bài viết này.

Một ví dụ khác về “thiết kế môi trường” là mẹo “chiếc đĩa màu xanh” — một cách đơn giản giúp bạn ăn nhiều rau xanh hơn và giảm cân một cách nhẹ nhàng. Tôi đã chia sẻ mẹo này (cùng với nghiên cứu khoa học đứng sau nó) trong bài viết này. Bạn có thể tìm đọc nếu hứng thú.

7. Hãy thật sự quan tâm.

Nghe thì đơn giản, nhưng hãy chắc rằng những thói quen bạn đang cố gắng duy trì thật sự có ý nghĩa với bạn.

Đôi khi, việc bạn hay quên một thói quen nào đó lại chính là dấu hiệu cho thấy… nó không thực sự quan trọng với bạn. Không phải lúc nào cũng vậy, nhưng điều này xảy ra đủ thường xuyên để đáng được nhắc đến.

Thật lạ lùng khi thấy có bao nhiêu người dành thời gian theo đuổi những điều mà họ thật ra không mấy bận lòng. Và rồi, khi không đạt được chúng, họ lại tự trách mình, tự dằn vặt như thể đã thất bại — trong khi ngay từ đầu, đó vốn không phải điều quan trọng với họ.

Bạn chỉ có từng ấy năng lượng để dành cho 24 giờ mỗi ngày. Hãy chọn một thói quen mà bạn thật sự quan tâm. Nếu điều đó thật sự có ý nghĩa với bạn, bạn sẽ tự tìm được cách để theo đuổi đến cùng.