Về sự tự nhận thức trong công việc

Tự nhận thức là gì?

Đối với một người sở hữu một bản lý lịch lấp lánh, hàng loạt bằng cấp đáng mơ ước, hưởng mức lương cao cùng những danh tiếng và trách nhiệm đi kèm, thật khó để chấp nhận một sự thật phổ quát về cuộc sống: chúng ta thường không thực sự biết rõ mình là ai.

Tất nhiên, điều này không có nghĩa là chúng ta không nhớ được những điều cơ bản về tiểu sử của mình. Hầu hết mọi người đều dễ dàng trả lời được mình thích món ăn nào hay những địa điểm du lịch nào hấp dẫn. Thế nhưng, chúng ta thường không chắc chắn ở hai khía cạnh quan trọng: giá trị thật sự của bản thân và những giá trị, quan điểm mà mình tin tưởng.

Điều này không xuất phát từ bất kỳ điểm yếu nào trong tính cách của chúng ta. Trên thực tế, một lý do khiến sự tự nhận thức trở nên khó khăn chính là bởi xã hội rất giỏi trong việc cung cấp cho chúng ta những câu trả lời sẵn có. Việc cảm thấy được khẳng định giá trị từ công việc hay đạt được sự tự tin qua các thăng tiến hoặc mức lương tăng cao là điều dễ hiểu. Thế giới công việc phục vụ rất tốt cho những khoảnh khắc thoả mãn cái tôi ấy, đến mức mà đôi khi cả nhân viên lẫn người quản lý đều không nhận ra lý do tại sao sự thiếu tự nhận thức lại có thể là một vấn đề.

Thế nhưng, trong môi trường làm việc, sự thiếu tự nhận thức có thể dẫn đến nhiều vấn đề khác nhau.

Nếu không biết rõ về bản thân, chúng ta thường gặp khó khăn khi đối mặt với những lời chỉ trích hay sự tán dương. Nếu người khác cho rằng chúng ta làm việc kém hiệu quả, ta dễ dàng tiếp nhận hoàn toàn những nhận xét ấy, dù chúng có phiến diện hay thiếu công bằng. Chúng ta có thể trở nên bất lực trước dư luận, mất khả năng chủ động, hoặc đồng ý đảm nhận những vai trò, trách nhiệm không phù hợp và rồi hối hận.

Giữa những áp lực của đời sống chuyên nghiệp, tầm quan trọng của sự tự nhận thức không thể bị xem nhẹ. Những nhân viên hiểu rõ giá trị nội tại của mình sẽ dễ dàng chống chọi hơn trước lời chỉ trích hay sự tâng bốc. Họ giữ được sự kiên định, không bị lung lay bởi những điều bên ngoài.

Xây dựng một môi trường làm việc gắn kết và có ý nghĩa

Để tạo nên một lực lượng lao động gắn kết và có động lực, các công ty cần ưu tiên xây dựng văn hóa làm việc mà ở đó sự tự nhận thức được khuyến khích. Điều này bao gồm việc thúc đẩy nhân viên suy ngẫm, nhận diện thế mạnh cá nhân và cảm nhận được sự công nhận trong cộng đồng làm việc.

Bản chất của sự gắn kết trong công việc không chỉ dừng lại ở những thành công bề nổi hay sự công nhận hời hợt. Nó được nuôi dưỡng trên nền tảng của sự tự nhận thức, cũng như cam kết chung trong việc xây dựng một môi trường nơi mọi cá nhân không chỉ cống hiến kỹ năng mà còn cảm thấy được thuộc về. Khi hiểu được nhu cầu tự khám phá của con người, các tổ chức có thể tạo nên một đội ngũ nhân viên kiên cường, đầy cảm hứng và đoàn kết hơn, từ đó định nghĩa lại ý nghĩa của thành công trong công việc.

Ruthie Bubis, giảng viên tại The School of Life, chia sẻ:

“Trong công việc, rất thường xuyên chúng ta tập trung vào những gì người khác nghĩ và kỳ vọng từ mình. Điều này khiến chúng ta tiêu tốn rất nhiều năng lượng để lo lắng về những yếu tố bên ngoài. Trong khi đó, nếu tự nhận thức hơn, chúng ta có thể dễ dàng tập trung vào những gì thực sự nằm trong tầm kiểm soát của mình – những điều ta được phép lựa chọn và quyết định cho bản thân.

Không chỉ giúp giảm bớt lo âu, sự tự nhận thức còn giúp chúng ta hiểu rõ mình thực sự muốn gì, động lực của mình là gì. Nếu không có sự thấu hiểu đó, con đường sự nghiệp dễ trở thành một danh sách các nhiệm vụ cần hoàn thành mà người ta chấp nhận chỉ vì nghĩ rằng mình nên làm, thay vì được thúc đẩy bởi những giá trị sâu sắc hơn.”*

Cô cũng nhấn mạnh:

“Mọi người thường được khuyên hãy luôn nói ‘có’ với mọi thứ, hãy lạc quan. Nhưng điều quan trọng là phải nhận ra rằng khi ta nói ‘có’ với điều này, thì đồng nghĩa với việc ta đang nói ‘không’ với điều khác. Thời gian của chúng ta không vô hạn, và để cảm thấy hạnh phúc, có động lực, con người cần cảm giác mình thực sự làm chủ mọi thứ – nhất là trong công việc.”

Sự tự nhận thức không chỉ đơn thuần là cảm giác tự tin. Nó đòi hỏi một quá trình chất vấn và hiểu thấu những suy nghĩ của chính mình: ta tin điều gì về bản thân và về thế giới. Khi khám phá những khía cạnh trong tính cách mà đôi khi ta che giấu vì lý do “chuyên nghiệp” hay “bổn phận”, ta có thể mang con người chân thật hơn vào công việc. Điều này giúp công việc trở nên bớt nặng nề, ít mang tính nghĩa vụ hơn và thay vào đó là sự kết nối với những điều thực sự thúc đẩy ta.

Daon Broni, một nghệ sĩ biểu diễn và giảng viên tại The School of Life, gợi ý:
*“Nếu là tôi, tôi sẽ muốn mọi doanh nghiệp cho phép nhân viên tham gia một khóa học diễn xuất hoặc các hoạt động ứng biến. Những trải nghiệm này giúp bạn khám phá nhiều điều về bản thân mà có thể bạn chưa từng nhận ra.

Khi được khuyến khích lắng nghe ý tưởng của người khác, đặt mình vào vị trí của họ, đặt câu hỏi và suy ngẫm, bạn sẽ hiểu sâu sắc hơn về con người mình. Đó cũng là lúc bạn tạm gác một phần cái tôi chuyên nghiệp, nghiêm túc của người lớn sang một bên và kết nối với khía cạnh trẻ thơ trong chính mình – một phần thường bị kìm nén trong công việc.”*

Khi đã hiểu rõ bản thân, ta sẽ bớt khao khát sự tán dương từ người khác, ít sợ hãi trước sự phản đối, và trở nên sáng tạo, độc lập hơn trong suy nghĩ. Nghệ thuật quan trọng nhất chính là vừa hiểu vừa chấp nhận con người thật của mình.

Đến được nơi ấy – nơi ta thực sự biết và thân thiện với bản ngã của mình – cho phép ta đưa ra những lựa chọn có ý thức hơn về cách ứng xử, những cơ hội theo đuổi và cách tìm kiếm sự viên mãn trong công việc.

Nguồn: ON SELF-AWARENESS IN THE WORKPLACE – The School of Life