Vì sao chúng ta cứ làm những việc mình ghét

Nhiều người trong chúng ta ôm ấp một khát khao sâu thẳm — được trở thành một con người khác, được mang một danh phận nào đó mà ta vẫn hằng mơ tưởng.

Ví như tôi, suốt bao năm trời, đã từng khao khát trở thành một tay lướt sóng. Ý tưởng ấy cuốn hút tôi đến mức, tôi đã từng đặt hẳn vài tuần học lướt sóng ở Costa Rica.

Lướt sóng, thực sự, có thể trở thành một trải nghiệm thiền định tuyệt vời. Nó buộc bạn phải buông bỏ kiểm soát, chỉ đơn giản là đón nhận sự bất định của đại dương và phản ứng lại.

Bản chất của lướt sóng là thế — bạn không thể điều khiển được những con sóng. Bạn chỉ có thể học cách đối diện và đón nhận. Nó khuyến khích một tâm thế tĩnh tại, nơi bạn học cách chấp nhận mọi điều đến với mình và đáp lại bằng tất cả những gì mình có.

Thế nhưng, dù tất cả những điều ấy nghe thật quyến rũ, tôi sớm nhận ra một sự thật đau lòng: tôi yêu cái ý tưởng được trở thành một tay lướt sóng nhiều hơn là yêu chính việc lướt sóng. Hình dung về khoảnh khắc cưỡi trên ngọn sóng hoàn hảo thật khiến người ta phấn khích, nhưng thực tế thì phần lớn chỉ là ngã dúi dụi, bơi bì bõm và mệt lử.

Danh Phận Và Thực Tế

Sự lệch pha giữa vẻ đẹp của một danh phận và thực tế của nó là điều mà ai trong chúng ta cũng từng đối mặt.

Vì sao ta lại khát khao được khoác lên mình những danh phận ấy? Với tôi, việc trở thành một tay lướt sóng dường như là cách để lấp đầy khoảng trống nào đó trong lòng — một ước muốn được trở thành một kẻ phong trần, khỏe khoắn, tự do trên bãi biển.

Điều quan trọng cần hiểu là: khát khao có một danh phận không đồng nghĩa với việc bạn thực sự yêu thích những gì công việc ấy đòi hỏi. Bài học này tôi đã lĩnh hội được thông qua việc viết lách. Tự xưng là một nhà văn thì dễ, nhưng thực sự miệt mài viết mỗi ngày mới là chuyện hoàn toàn khác. Nó đòi hỏi rất nhiều máu, mồ hôi và nước mắt.

Nhiều người từng tìm đến tôi, bày tỏ ước mơ được trở thành nhà văn. Nhưng sự thật là, phần lớn trong số họ chỉ bị cuốn hút bởi cái ý tưởng “làm nhà văn”, chứ không hề yêu thích quá trình viết lách. Họ mong muốn danh phận, chứ không phải công việc thực sự.

Can Đảm Buông Bỏ

Thừa nhận rằng ta yêu thích một danh phận nhưng lại không yêu thích công việc thực tế gắn liền với nó — đó là một sự thật khó nuốt trôi.

Tôi cũng từng phải chấp nhận rằng, sau khi bỏ ra không ít tiền bạc và thời gian, tôi chẳng hề thấy lướt sóng thú vị như mình tưởng.

Nhiều người trong chúng ta mắc kẹt trong cái bẫy ấy: gồng mình làm những việc mình ghét chỉ để duy trì hình ảnh về con người mà ta muốn thế giới nhìn nhận. Cũng giống như một luật sư ghét cay ghét đắng công việc của mình nhưng vẫn níu chặt lấy hình tượng “luật sư thành đạt”, việc buông bỏ những ảo tưởng ấy luôn đáng sợ vô cùng.

Nhưng lòng can đảm thực sự, lại nằm ở chỗ: dám chấp nhận việc ta không hoàn toàn biết rõ mình là ai hay mình thực sự muốn gì.

Tự Do Khi Buông Bỏ

Vậy nên, câu hỏi đặt ra là: Bạn đang làm những gì trong cuộc sống mà thực ra bạn chẳng hề yêu thích, nhưng vẫn cố gắng duy trì chỉ vì hình ảnh hay danh phận nó mang lại?

Nhận diện được những vùng đất ấy trong tâm hồn có thể giúp bạn lần ra căn nguyên của những nỗi bất an, phiền muộn hay rối loạn trong đời mình. Những danh phận cưỡng ép tạo ra sự ma sát không cần thiết, và thường đẩy chúng ta vào những hành vi phòng vệ chỉ để bảo vệ lớp vỏ bọc ấy.

Học cách buông bỏ những danh phận không thực sự mang lại niềm vui hay sự trọn vẹn cho mình là một hành trình giải phóng. Như Seneca đã từng nói một cách khôn ngoan: người giàu có không phải là người có tất cả mọi thứ, mà là người không cần khao khát gì thêm.

Càng khao khát những điều không thuộc về mình, ta càng thấy trống rỗng. Quá trình buông bỏ ấy chính là cách để niềm vui và sự mãn nguyện dần dần đong đầy trong lòng.

Khi nhận ra mình không sinh ra để trở thành “anh chàng lướt sóng ngầu lòi”, tôi cảm thấy một cảm giác nhẹ nhõm khôn tả. Tôi tìm thấy sự an yên trong việc chấp nhận bản thân — một gã mọt sách sau màn hình máy tính.

Sự nhận ra ấy đã giúp tôi nhẹ nhàng gỡ bỏ lớp mặt nạ nặng nề, và trở về làm chính mình. Bí quyết để sống một cuộc đời trọn vẹn, hóa ra, là biết tìm niềm vui trong chính những việc ta làm, chứ không phải trong những danh phận mà nó khoác lên cho ta. 

Nguồn: Why We Do Things We Hate  | Mark Manson

[ad] sách NGHỆ THUẬT TINH TẾ CỦA VIỆC ĐẾCH QUAN TÂM  – Mark Manson

https://s.shopee.vn/AUh1WJxCBI

Sách SENECA, chủ nghĩa Khắc kỷ trong đời sống:

https://s.shopee.vn/2B1tayc2uR