1,500 người chia sẻ mọi lời khuyên về mối quan hệ bạn cần biết

Khi tôi kết hôn cách đây gần ba năm, trong buổi tiệc cưới, tôi đã hỏi một vài người lớn tuổi và dày dặn kinh nghiệm có mặt tại đó vài lời khuyên từ chính các mối quan hệ của họ, để đảm bảo rằng tôi và vợ không "tự rước họa" vào thân. Tôi nghĩ rằng rất nhiều cặp đôi mới cưới đều làm vậy—hỏi xin lời khuyên về tình yêu, chứ không phải... tự làm rối tung mọi thứ—nhất là sau vài ly cocktail ở quầy bar tự do mà họ vừa phải trả tiền.

Nhưng rồi tôi nghĩ, với việc có thể tiếp cận hàng trăm nghìn người thông minh và tuyệt vời thông qua website của mình, tại sao tôi không thử làm một bước đi xa hơn? Tại sao không tham khảo ý kiến của độc giả? Tại sao không hỏi họ về những lời khuyên hôn nhân và mối quan hệ tuyệt vời nhất mà họ có thể chia sẻ? Tại sao không tổng hợp tất cả sự thông thái và kinh nghiệm của họ thành một thứ gì đó đơn giản và dễ áp dụng cho bất kỳ mối quan hệ nào, dù bạn là ai?

Tại sao không "crowdsource" (huy động từ đám đông) một CẨM NANG TÌNH CẢM TỐI THƯỢNG ĐỂ KẾT THÚC TẤT CẢ CẨM NANG TÌNH CẢM™ từ biển người thông thái và hiểu biết, những người yêu và đối tác thông minh đến từ markmanson.net?

Vậy là tôi đã hỏi: ai đã kết hôn hơn 10 năm và vẫn hạnh phúc trong mối quan hệ của mình... nếu có thể, bạn sẽ truyền lại những bài học gì cho người khác? Điều gì đang hiệu quả với bạn và người bạn đời? Còn với những ai đã ly hôn, những gì trước đây không hiệu quả?

Phản hồi đến với tôi vô cùng áp đảo. Gần 1,500 người đã trả lời, nhiều người trong số họ gửi lại cả những trang giấy chứ không phải chỉ vài đoạn. Tôi đã mất cả tuần để đọc hết tất cả, và những gì tôi phát hiện ra thật sự khiến tôi ngạc nhiên.

Trước hết, tất cả các câu trả lời đều có sự trùng lặp đáng kể.

Điều này không phải là sự xúc phạm—thực ra, ngược lại, đây là một điều đáng mừng, và cũng là một sự nhẹ nhõm. Những câu trả lời đến từ những người thông minh và ăn nói có duyên, đến từ mọi tầng lớp xã hội và khắp nơi trên thế giới, mỗi người đều có những câu chuyện, bi kịch, sai lầm và chiến thắng riêng... và thế mà, tất cả họ đều nói về những điều gần như giống hệt nhau.

Điều này có nghĩa là những bài học đó chắc chắn rất quan trọng... và chúng thực sự có hiệu quả.

1. YÊU NHAU VÌ LÝ DO ĐÚNG

Trước khi đi vào chuyện bạn nên làm gì trong mối quan hệ, chúng ta hãy bắt đầu từ những điều không nên làm.

Đừng bao giờ ở bên ai đó vì người khác ép bạn phải làm thế. Tôi kết hôn lần đầu vì tôi được nuôi dưỡng trong gia đình Công giáo, và đó là điều mà mọi người cho là phải làm. Sai rồi. Lần kết hôn thứ hai, tôi kết hôn vì tôi cảm thấy bất hạnh và cô đơn, nghĩ rằng có một người vợ yêu thương sẽ giúp tôi giải quyết mọi chuyện. Cũng sai nốt. Mất ba lần thử, cuối cùng tôi mới nhận ra điều lẽ ra phải rõ ràng ngay từ đầu: lý do duy nhất bạn nên ở bên người mình yêu là vì bạn thật sự thích ở bên họ. Đơn giản như thế thôi.

— GREG

Khi tôi gửi lời mời đến các độc giả để xin lời khuyên, tôi đã hỏi những người đã trải qua lần kết hôn thứ hai, thứ ba (hoặc thứ tư) rằng họ đã làm sai những gì trong những lần đầu tiên.

Câu trả lời phổ biến nhất là: "Ở bên người ta vì lý do sai lầm."

Một số lý do sai lầm này bao gồm:

• Bị gia đình và bạn bè ép buộc.
• Cảm giác như một "kẻ thua cuộc" vì đang độc thân, và rồi chọn đại người nào đến trước mắt.
• Cùng nhau vì hình thức—bởi vì mối quan hệ nhìn tốt trên giấy tờ (hoặc trong những bức ảnh), chứ không phải vì hai người thật sự ngưỡng mộ nhau.
• Còn trẻ, ngây thơ, mơ mộng và yêu cuồng nhiệt, nghĩ rằng tình yêu sẽ giải quyết tất cả mọi thứ.

Mọi thứ khiến một mối quan hệ "hoạt động" (và khi tôi nói "hoạt động," có nghĩa là mối quan hệ đó hạnh phúc và bền vững cho cả hai người) đều cần có sự ngưỡng mộ chân thành và sâu sắc từ cả hai phía. Nếu thiếu sự ngưỡng mộ đó, mọi thứ sẽ dần sụp đổ.

Lý do sai lầm khác để bước vào một mối quan hệ, như Greg đã nói, là để "sửa chữa" chính mình. Mong muốn sử dụng tình yêu của người khác để làm dịu đi những vấn đề cảm xúc của bản thân sẽ dẫn đến sự phụ thuộc lẫn nhau, một mối quan hệ không lành mạnh và đầy tổn thương giữa hai người, nơi cả hai như có một sự đồng thuận ngầm để dùng tình yêu của nhau làm một sự phân tán để tránh né sự ghét bỏ bản thân. Chúng ta sẽ nói sâu hơn về sự phụ thuộc lẫn nhau sau, nhưng hiện tại, điều quan trọng là phải nhận ra rằng tình yêu, bản thân nó, là trung lập. Nó có thể vừa lành mạnh vừa không lành mạnh, vừa có ích vừa gây hại, tuỳ vào lý do và cách bạn yêu một người và được yêu bởi người khác. Tình yêu đơn thuần, nếu chỉ có vậy, thì không đủ để duy trì một mối quan hệ.

2. CÓ MỘT MONG MỎI THỰC TẾ VỀ MỐI QUAN HỆ VÀ TÌNH YÊU

Bạn hoàn toàn không thể lúc nào cũng “mê mẩn” nhau suốt cả cuộc đời, và cái câu chuyện “hạnh phúc đến đầu bạc răng long” chỉ là những lời tầm phào khiến người ta chuẩn bị tinh thần để thất bại thôi. Người ta bước vào mối quan hệ với những kỳ vọng không thực tế. Rồi ngay khi nhận ra rằng mình không còn “mê mẩn” nữa, họ nghĩ rằng mối quan hệ đã hỏng rồi, và phải dừng lại ngay lập tức. Không! Sẽ có những ngày, có thể là cả tuần, thậm chí lâu hơn, khi bạn chẳng còn cảm thấy lãng mạn, nồng nàn như trước. Bạn thậm chí sẽ tỉnh dậy một buổi sáng và nghĩ, "Ôi, anh/cô vẫn ở đây à…." Đó là điều hoàn toàn bình thường! Và quan trọng hơn, việc kiên trì vượt qua những khoảnh khắc đó là vô cùng xứng đáng, bởi vì… trong một ngày, một tuần, hoặc có thể lâu hơn, bạn sẽ nhìn người ấy và một làn sóng yêu thương lớn lao sẽ tràn ngập trong lòng bạn, và bạn sẽ yêu họ đến mức cảm thấy trái tim mình như sắp vỡ tung vì không thể chứa đựng hết tình cảm đó. Bởi vì một tình yêu thật sự sẽ luôn thay đổi. Nó mở rộng rồi co lại, dịu dàng rồi sâu sắc hơn. Nó sẽ không như lúc ban đầu, hay như sẽ là trong tương lai, và thực tế, nó không nên như vậy. Tôi nghĩ rằng nếu nhiều cặp đôi hiểu điều này, họ sẽ ít có xu hướng hoảng loạn và vội vàng chia tay hoặc ly hôn.

— PAULA

Ngày xưa, người ta thật sự coi tình yêu như một thứ bệnh tật. Cha mẹ thường khuyên con cái tránh xa nó, và người lớn thì sắp xếp hôn nhân cho con cái trước khi chúng đủ lớn để làm những chuyện dại dột chỉ vì cảm xúc mất kiểm soát.

Đó là vì tình yêu—mặc dù có thể làm chúng ta cảm thấy lâng lâng, hưng phấn như thể vừa “hít” cả một hộp cocaine—cũng có thể khiến chúng ta trở nên phi lý đến mức không tưởng. Chúng ta đều biết những người như thế nào (có thể là một cô gái, chàng trai nào đó) đã bỏ học, bán xe rồi lấy số tiền đó bỏ trốn đến Tahiti. Và chúng ta cũng biết chuyện gì sẽ xảy ra với họ, sau vài năm, khi quay lại với cảm giác ngu ngốc, chưa kể là… hết tiền.

Tình yêu không kiểm soát như vậy chính là cách thiên nhiên lừa chúng ta làm những việc điên rồ và phi lý để nhớ ra rằng mình phải sinh sản. Nếu chúng ta dành chút thời gian để nghĩ về những hậu quả của việc có con—huống chi là sống cả đời với một người—chắc chắn rất ít người sẽ dám làm. Như Robin Williams từng nói, “Chúa cho con người một bộ não và một cậu nhỏ, nhưng chỉ đủ máu để nuôi một thứ thôi.”

Tình yêu mù quáng là một cái bẫy được thiết kế để hai người bỏ qua khuyết điểm của nhau đủ lâu để làm chuyện sinh con. Mối quan hệ như vậy thường chỉ kéo dài vài năm, tối đa là thế. Cảm giác lâng lâng khi nhìn vào mắt người yêu như thể họ là những vì sao trên bầu trời—chắc chắn là cảm giác đó sẽ phai dần. Một khi cảm giác ấy mất đi, bạn cần phải biết rằng mình đã chọn một người mà bạn thực sự tôn trọng và muốn sống cùng, nếu không, mọi chuyện sẽ trở nên trắc trở.

Tình yêu đích thực—tức là loại tình yêu sâu sắc, vững bền, không bị tác động bởi những cảm xúc nhất thời—là một cam kết liên tục với người đó, bất chấp hoàn cảnh hiện tại. Đó là một cam kết với người mà bạn hiểu rằng họ không phải lúc nào cũng làm bạn hạnh phúc—và họ cũng chẳng nên như vậy!—và là người mà bạn sẽ phải dựa vào, cũng như họ sẽ cần dựa vào bạn.

Loại tình yêu này khó khăn hơn rất nhiều, chủ yếu vì nó thường không đem lại cảm giác tuyệt vời như lúc ban đầu. Nó không lộng lẫy. Nó là những lần đi khám bác sĩ vào buổi sáng sớm. Là dọn dẹp những thứ bạn không muốn phải dọn dẹp. Là đối mặt với những nỗi bất an và sợ hãi của người khác ngay cả khi bạn không muốn.

Nhưng chính tình yêu này lại mang đến sự hài lòng và ý nghĩa sâu sắc hơn. Và, cuối cùng, nó mang lại hạnh phúc thật sự, chứ không chỉ là những cơn say mê nhất thời.

Hạnh phúc mãi mãi không tồn tại đâu. Mỗi ngày, bạn thức dậy và quyết định yêu người bạn đời và cuộc sống của mình—bao gồm cả những điều tốt đẹp, xấu xí và tồi tệ. Có những ngày đó là một cuộc chiến, và có những ngày bạn cảm thấy mình là người may mắn nhất trên đời.

— TARA

Hầu hết mọi người không bao giờ đạt được loại tình yêu sâu sắc và vô điều kiện này. Họ bị nghiện những thăng trầm của tình yêu lãng mạn. Họ yêu vì cảm xúc, có thể nói như vậy. Và khi cảm xúc không còn, họ cũng ra đi.

Một số người bước vào mối quan hệ như một cách để bù đắp cho những thiếu sót hoặc những điều họ ghét ở chính bản thân mình. Đây là vé một chiều vào mối quan hệ độc hại, vì nó làm cho tình yêu trở nên có điều kiện—bạn chỉ yêu đối phương khi họ giúp bạn cảm thấy tốt hơn về chính mình. Bạn chỉ cho đi khi họ cho bạn thứ gì đó. Bạn chỉ làm họ hạnh phúc khi họ làm bạn hạnh phúc.

Cái sự có điều kiện này ngăn cản mọi sự thân mật thật sự, sâu sắc hình thành, và buộc mối quan hệ phải gắn chặt với những bi kịch nội tâm của từng người.

3. YẾU TỐ QUAN TRỌNG NHẤT TRONG MỐI QUAN HỆ KHÔNG PHẢI LÀ GIAO TIẾP, MÀ LÀ SỰ TÔN TRỌNG

Điều tôi muốn chia sẻ với bạn là yếu tố quan trọng nhất... chính là sự tôn trọng. Không phải là sự thu hút tình dục, vẻ ngoài, mục tiêu chung, tôn giáo hay thiếu tôn giáo, cũng không phải là tình yêu. Có những lúc bạn sẽ không cảm nhận được tình yêu dành cho đối phương. Nhưng điều duy nhất bạn không bao giờ muốn mất đi chính là sự tôn trọng. Một khi bạn đánh mất sự tôn trọng, bạn sẽ không bao giờ lấy lại được nó.

— LAURA

Khi tôi đọc qua hàng trăm phản hồi mà mình nhận được, tôi bắt đầu nhận ra một xu hướng thú vị: Những người đã trải qua ly hôn gần như luôn nói rằng giao tiếp là yếu tố quan trọng nhất giúp duy trì mối quan hệ. Hãy trò chuyện thường xuyên. Hãy trò chuyện cởi mở. Hãy nói về tất cả mọi thứ, dù có đau lòng đến đâu.

Và thực sự, điều này cũng có giá trị nhất định (mà tôi sẽ nói thêm sau).

Nhưng tôi nhận thấy rằng, điều mà những người có cuộc hôn nhân hạnh phúc kéo dài 20, 30, thậm chí 40 năm thường nhắc đến nhiều nhất chính là sự tôn trọng.

Cảm nhận của tôi là những người này, nhờ vào kinh nghiệm sống phong phú, đã nhận ra rằng giao tiếp—dù có cởi mở, minh bạch và kiên nhẫn đến đâu—cũng sẽ có lúc bị gián đoạn. Mâu thuẫn là điều khó tránh khỏi và cảm xúc của chúng ta sẽ luôn bị tổn thương.

Và thứ duy nhất có thể cứu vãn bạn và đối phương, thứ có thể đệm cho cả hai khi phải đối mặt với những thất bại của con người, chính là sự tôn trọng lẫn nhau. Điều quan trọng là bạn phải trân trọng đối phương, tin tưởng vào nhau—thường xuyên hơn là tin vào chính mình, và tin rằng người bạn đời đang làm hết sức mình với những gì họ có.

Không có nền tảng vững chắc của sự tôn trọng, bạn sẽ bắt đầu nghi ngờ ý định của nhau. Bạn sẽ đánh giá lựa chọn của đối phương và xâm phạm vào sự độc lập của họ. Bạn sẽ cảm thấy cần giấu giếm những điều với nhau vì sợ bị chỉ trích. Và đây chính là lúc những vết nứt bắt đầu xuất hiện trong mối quan hệ.

Chồng tôi và tôi đã ở bên nhau được 15 năm. Tôi đã suy nghĩ rất nhiều về điều gì đã giữ chúng tôi gắn bó, trong khi những cuộc hôn nhân xung quanh chúng tôi đang tan vỡ (thực sự, cái này đang rất phổ biến... chúng tôi đang ở độ tuổi ấy mà). Một từ mà tôi luôn quay lại là “sự tôn trọng”. Tất nhiên, điều này có nghĩa là thể hiện sự tôn trọng, nhưng chỉ đơn giản thể hiện thôi thì chưa đủ. Bạn phải cảm nhận được nó từ tận đáy lòng. Tôi thực sự và chân thành tôn trọng [chồng tôi] vì đạo đức công việc, sự kiên nhẫn, sự sáng tạo, trí tuệ và những giá trị cốt lõi của anh ấy. Từ sự tôn trọng này, mọi thứ khác sẽ nảy sinh—sự tin tưởng, sự kiên nhẫn, sự kiên trì (bởi vì đôi khi cuộc sống thật khó khăn và cả hai phải kiên trì vượt qua). Tôi muốn nghe anh ấy chia sẻ (dù tôi có thể không đồng ý) vì tôi tôn trọng ý kiến của anh ấy. Tôi muốn tạo điều kiện cho anh ấy có thời gian riêng trong cuộc sống bận rộn của chúng tôi vì tôi tôn trọng cách anh ấy dành thời gian và với ai anh ấy dành thời gian. Và thực sự, điều mà sự tôn trọng lẫn nhau mang lại là chúng tôi cảm thấy an toàn khi chia sẻ những điều sâu sắc và riêng tư nhất với nhau. — NICOLE

Cũng như bạn phải tôn trọng đối phương, bạn cũng phải tôn trọng chính mình (giống như đối phương cũng phải tôn trọng chính họ). Bởi vì nếu bạn không tôn trọng bản thân, bạn sẽ không cảm thấy xứng đáng với sự tôn trọng mà đối phương dành cho bạn—bạn sẽ không sẵn lòng chấp nhận và bạn sẽ tìm cách hạ thấp nó. Bạn sẽ luôn cảm thấy cần phải bù đắp và chứng tỏ mình xứng đáng với tình yêu, điều này chỉ có thể phản tác dụng.

Sự tôn trọng đối với đối phương và sự tôn trọng đối với chính mình là hai yếu tố gắn kết chặt chẽ với nhau. Như một độc giả khác đã nói:

“Tôn trọng bản thân và tôn trọng vợ bạn. Đừng bao giờ nói xấu vợ hay phàn nàn về cô ấy với bạn bè. Nếu bạn có vấn đề gì với vợ, bạn nên trò chuyện trực tiếp với cô ấy, chứ không phải với người khác. Nói xấu vợ trước người khác sẽ làm giảm sự tôn trọng dành cho cô ấy và khiến bạn cảm thấy tệ hơn về mối quan hệ, không phải tốt hơn.”

— OLAV

Vậy sự tôn trọng trông như thế nào?

Dưới đây là một số ví dụ thường được các độc giả chia sẻ:

KHÔNG BAO GIỜ nói xấu đối phương hay phàn nàn về họ với bạn bè. Nếu bạn có vấn đề gì với đối phương, hãy trò chuyện với họ, chứ đừng chia sẻ với bất kỳ ai khác. Nói xấu đối phương với người khác sẽ làm giảm sự tôn trọng dành cho họ và khiến bạn cảm thấy tệ hơn về mối quan hệ, chứ không phải tốt hơn.

Tôn trọng sở thích, mối quan tâm và quan điểm của đối phương. Chỉ vì bạn sẽ dành thời gian và năng lượng của mình theo cách khác, không có nghĩa là cách của bạn tốt hơn hay tệ hơn.

Tôn trọng rằng đối phương có quyền nói lên ý kiến trong mối quan hệ, rằng bạn và họ là một đội, và nếu một người trong đội không hạnh phúc, thì đội đó sẽ không thể thành công.

Không có bí mật. Nếu bạn thực sự muốn gắn bó với nhau và tôn trọng nhau, thì tất cả mọi thứ đều nên là chủ đề để bàn bạc. Nếu bạn có cảm tình với ai đó khác? Hãy thảo luận về điều đó. Cùng cười về nó. Nếu bạn có một ý tưởng tình dục kỳ quặc mà nghe có vẻ ngớ ngẩn? Hãy cởi mở về nó. Không có gì là cấm kỵ cả.

4. HÃY NÓI CHUYỆN CÔNG KHAI VỀ MỌI THỨ, ĐẶC BIỆT LÀ NHỮNG ĐIỀU GÂY ĐAU LÒNG

Chúng tôi luôn nói về những điều làm phiền lòng nhau, nhưng không phải với ai khác! Chúng tôi có rất nhiều bạn bè đang trong những cuộc hôn nhân không mấy suôn sẻ, và họ thường kể cho tôi nghe tất cả những gì sai sót trong mối quan hệ của họ. Nhưng tôi không thể giúp họ—họ cần phải trò chuyện với người bạn đời của mình về vấn đề đó. Nếu bạn có thể tìm ra cách để luôn luôn nói với vợ/chồng mình về những điều khiến bạn khó chịu, thì bạn đã có thể cùng nhau giải quyết vấn đề đó.

— RONNIE

Không thể có bí mật. Bí mật chia rẽ bạn. Mãi mãi.

— TRACEY

Mỗi tuần, tôi nhận được hàng trăm email từ độc giả xin lời khuyên về cuộc sống. Một tỷ lệ lớn trong số những email này liên quan đến những khó khăn trong các mối quan hệ tình cảm. (Và cũng thú vị là, những email này, ngạc nhiên thay, khá giống nhau.)

Vài năm trước, tôi nhận ra rằng mình đang trả lời nhiều email về mối quan hệ bằng cùng một câu trả lời: “Hãy lấy email bạn vừa gửi cho tôi, in nó ra, rồi đưa cho người bạn đời của bạn xem. Sau đó, quay lại và hỏi lại tôi.”

Nếu có điều gì khiến bạn không hài lòng trong mối quan hệ, bạn phải sẵn lòng nói ra. Làm như vậy xây dựng lòng tin, và lòng tin lại xây dựng sự gần gũi. Có thể sẽ đau, nhưng bạn vẫn phải làm điều đó vì chẳng ai ngoài chính bạn mới có thể cứu vãn mối quan hệ. Cũng giống như việc khiến cơ bắp của bạn đau đớn giúp chúng phát triển mạnh mẽ hơn, thì việc đối diện với nỗi đau trong mối quan hệ qua sự tổn thương và yếu đuối sẽ khiến mối quan hệ ấy vững vàng hơn.

Cùng với sự tôn trọng, lòng tin là yếu tố quan trọng nhất mà mọi người đều nhắc đến khi nói về một mối quan hệ khỏe mạnh. Hầu hết mọi người đều đề cập đến lòng tin trong bối cảnh ghen tuông và sự chung thủy—hãy tin tưởng đối phương khi họ ra ngoài một mình, đừng cảm thấy bất an hay tức giận nếu bạn thấy họ trò chuyện với ai đó, v.v.

Nhưng lòng tin sâu xa hơn rất nhiều so với việc ai đó có đang lừa dối mình hay không. Bởi vì khi bạn thực sự nói đến một mối quan hệ dài lâu, bạn sẽ phải đối diện với những vấn đề nghiêm trọng hơn nhiều. Nếu mai này bạn phát hiện mình mắc bệnh ung thư, liệu bạn có tin tưởng rằng đối phương sẽ ở bên chăm sóc bạn không? Liệu bạn có tin tưởng họ có thể chăm sóc con bạn một tuần, hoặc lâu hơn, một mình không? Bạn có tin họ sẽ xử lý tài chính của bạn một cách hợp lý, đưa ra những quyết định sáng suốt dưới áp lực không? Bạn có tin họ sẽ không quay lưng lại với bạn hay đổ lỗi cho bạn khi bạn làm sai?

Đây là những câu hỏi khó, và chúng càng khó khăn hơn khi bạn mới bắt đầu mối quan hệ. Nó giống như kiểu: “Ôi, tôi quên điện thoại ở nhà cô ấy, tôi tin cô ấy sẽ không bán nó để mua crack… tôi nghĩ thế.”

Nhưng càng cam kết lâu dài, cuộc sống của bạn và đối phương càng gắn kết chặt chẽ, và bạn càng phải tin tưởng vào đối phương để họ có thể hành động có trách nhiệm và chăm sóc bạn.

Nếu bạn không thể tin tưởng, bạn cũng sẽ không được tin tưởng. Sự nghi ngờ sẽ chỉ sinh ra sự nghi ngờ. Nếu đối phương luôn lục lọi đồ đạc của bạn, cáo buộc bạn làm những việc bạn không làm, và nghi ngờ mọi quyết định của bạn, thì một cách tự nhiên, bạn sẽ bắt đầu nghi ngờ ý định của họ: Tại sao cô ấy lại bất an thế? Liệu anh ấy có giấu tôi điều gì không?

Chìa khóa để xây dựng và duy trì lòng tin trong mối quan hệ là cả hai bên phải hoàn toàn minh bạch và sẵn sàng yếu đuối:

Nếu có điều gì đó làm bạn phiền lòng, hãy nói ra. Điều này không chỉ quan trọng để giải quyết vấn đề khi chúng phát sinh, mà còn chứng tỏ với đối phương rằng bạn chẳng có gì để giấu diếm.

Những thứ khó chịu, thiếu tự tin mà bạn ghét phải chia sẻ với người khác? Hãy chia sẻ với đối phương. Không chỉ là liệu pháp chữa lành, mà cả bạn và đối phương cần phải hiểu rõ những sự bất an của nhau và cách mà mỗi người chọn cách đối phó với nó.

Hãy đưa ra lời hứa và sau đó giữ lời. Cách duy nhất để thực sự xây dựng lại lòng tin sau khi đã bị tổn thương là thông qua một lịch sử minh bạch và nhất quán theo thời gian. Bạn không thể xây dựng được lịch sử đó nếu không thừa nhận những sai lầm trước đây và cố gắng sửa chữa chúng.

Học cách phân biệt hành vi không rõ ràng của đối phương với sự thiếu tự tin của chính bạn (và ngược lại). Đây là một việc khó, và có thể sẽ cần phải đối diện với một cuộc đối thoại trực tiếp. Nhưng trong hầu hết các cuộc cãi vã trong mối quan hệ, một bên cho rằng điều gì đó là "hoàn toàn bình thường" trong khi bên kia lại cho rằng đó là chuyện "vô cùng rối ren". Thực sự rất khó để phân biệt đâu là hành động thiếu lý trí và thiếu tự tin, đâu là hành động hợp lý và chỉ đơn giản là bảo vệ bản thân. Hãy kiên nhẫn trong việc làm rõ vấn đề, và khi đó là sự bất an lớn của chính bạn (và đôi khi sẽ như thế, tin tôi đi), hãy thành thật về điều đó. Hãy nhận lỗi và cố gắng để tốt hơn.

Lòng tin giống như chiếc đĩa sứ—nếu bạn làm rơi và vỡ nó, bạn chỉ có thể ghép lại với rất nhiều công sức và sự cẩn thận. Nếu bạn làm rơi và vỡ nó lần thứ hai, nó sẽ vỡ thành nhiều mảnh hơn và cần nhiều thời gian và công sức hơn để ghép lại. Nhưng nếu bạn cứ làm rơi và vỡ nó quá nhiều lần, nó sẽ vỡ thành quá nhiều mảnh đến mức bạn sẽ chẳng thể nào ghép lại được nữa, dù bạn có làm gì đi chăng nữa.

5. MỘT MỐI QUAN HỆ LÀNH MẠNH CÓ NGHĨA LÀ CÓ HAI CON NGƯỜI LÀNH MẠNH

Hãy hiểu rằng, hạnh phúc là do chính bạn tạo ra, không phải là nhiệm vụ của người bạn đời. Tôi không có ý nói rằng bạn không nên làm những điều tốt đẹp cho nhau, hay rằng người bạn đời không thể làm bạn hạnh phúc đôi khi. Tôi chỉ muốn nói rằng đừng đặt kỳ vọng vào đối phương để họ làm bạn hạnh phúc. Đó không phải là trách nhiệm của họ. Hãy tự mình khám phá xem điều gì làm bạn hạnh phúc, rồi cả hai bạn sẽ mang những điều đó vào mối quan hệ. —MANDY

Mọi người thường nói về “hi sinh” trong mối quan hệ. Bạn phải làm cho mối quan hệ luôn hạnh phúc bằng cách liên tục hy sinh bản thân mình cho đối phương, cho những mong muốn và nhu cầu của họ.

Thật sự thì, mỗi mối quan hệ đều yêu cầu mỗi người phải đôi lúc từ bỏ một cái gì đó. Vấn đề là khi tất cả hạnh phúc trong mối quan hệ đều phụ thuộc vào đối phương, và cả hai người luôn trong trạng thái hi sinh lẫn nhau. Đọc lại câu đó một lần nữa đi. Có phải nghe thật tệ không? Một mối quan hệ dựa trên những hi sinh lẫn nhau liên tục không thể duy trì được và cuối cùng sẽ gây tổn hại cho cả hai.

Những mối quan hệ mãi mãi không lành mạnh, phụ thuộc lẫn nhau, có sự ổn định nội tại vì cả hai người đều chấp nhận thỏa thuận ngầm chịu đựng những hành vi xấu của đối phương vì họ cũng phải chịu đựng những hành vi của bạn. Và cả hai đều không muốn ở một mình. Bề ngoài, đó có thể là kiểu “thỏa hiệp trong mối quan hệ vì đó là điều mọi người làm,” nhưng thực tế thì sự phẫn uất dần dần tích tụ, và cả hai bên trở thành con tin cảm xúc của nhau để tránh đối mặt với những vấn đề của chính mình (mất 14 năm tôi mới nhận ra điều này, nhân tiện nói vậy).

—KAREN

Một mối quan hệ lành mạnh và hạnh phúc đòi hỏi hai cá nhân lành mạnh và hạnh phúc. Từ khóa ở đây là “cá nhân.” Điều đó có nghĩa là hai người có bản sắc riêng, có sở thích và quan điểm riêng, và làm những việc riêng của họ, vào thời gian của riêng họ.

Vì thế, cố gắng kiểm soát đối phương (hoặc đầu hàng sự kiểm soát của chính mình vào tay đối phương) để làm họ “hạnh phúc” cuối cùng sẽ phản tác dụng—nó sẽ phá vỡ những bản sắc cá nhân của mỗi người, những bản sắc chính là lý do khiến họ thu hút nhau và đưa họ đến với nhau ngay từ đầu.

Đừng cố thay đổi họ. Đây là người bạn đã chọn. Họ đủ tốt để bạn cưới, vậy nên đừng kỳ vọng họ phải thay đổi bây giờ. —ALLISON

Đừng bao giờ đánh mất bản thân vì người bạn đang ở bên. Điều đó chỉ khiến cả hai bạn trở nên khổ sở mà thôi. Hãy có đủ dũng cảm để là chính mình, và quan trọng nhất, để người bạn đời của bạn là chính họ. Đó chính là hai con người đã yêu nhau ngay từ đầu.

—DAVE

Nhưng làm sao để làm được điều này? Câu trả lời đến từ một điều mà hàng trăm cặp đôi thành công đã chia sẻ trong những email của họ:

6. HÃY CHO NHAU KHÔNG GIAN

Hãy chắc chắn rằng bạn có một cuộc sống riêng, nếu không sẽ khó mà có một cuộc sống chung. Hãy có những sở thích riêng, những người bạn riêng, một mạng lưới hỗ trợ riêng, và những sở thích cá nhân riêng biệt. Cùng chia sẻ những điều chung, nhưng đừng giống nhau hoàn toàn, vì sự khác biệt sẽ cho bạn rất nhiều thứ để trò chuyện... và giúp mở rộng tầm nhìn của cả hai như một cặp đôi.

—JAMES

Một trong những điều mà người ta thường xuyên nhắc đến khi liên lạc với tôi là tầm quan trọng của việc tạo ra không gian và sự tách biệt với người bạn đời.

Nhiều người đã ca ngợi việc có các tài khoản ngân hàng riêng, thẻ tín dụng riêng, những người bạn và sở thích khác nhau, thậm chí là mỗi năm đều đi du lịch riêng biệt (với tôi, điều này cũng khá quan trọng trong mối quan hệ của mình). Có người còn khuyên rằng nên có nhà vệ sinh và phòng ngủ riêng biệt.

Một số người lo sợ khi cho phép đối phương có sự tự do và độc lập. Điều này xuất phát từ sự thiếu tin tưởng và/hoặc cảm giác bất an rằng nếu chúng ta để người bạn đời có quá nhiều không gian, họ sẽ nhận ra rằng họ không còn muốn ở bên mình nữa. Thông thường, càng không thoải mái với giá trị bản thân trong mối quan hệ, chúng ta càng có xu hướng kiểm soát hành vi của người bạn đời.

Quan trọng hơn nữa, việc không thể để đối phương là chính mình chính là một hình thức thiếu tôn trọng tinh tế. Dù sao đi nữa, nếu bạn không thể tin tưởng chồng mình đi chơi golf với bạn bè mà không lo lắng, hoặc bạn sợ để vợ đi uống rượu sau giờ làm, thì điều đó phản ánh sự thiếu tôn trọng đối với khả năng tự lo cho mình của họ. Vậy còn sự tôn trọng đối với bản thân bạn thì sao? Nếu bạn cho rằng chỉ một buổi uống rượu sau giờ làm là đủ để làm người bạn đời quay lưng lại với mình, thì rõ ràng bạn không đánh giá cao bản thân mình rồi.

Nếu bạn yêu đối phương đủ nhiều, bạn sẽ để họ là chính mình – bạn không sở hữu họ, không sở hữu những người họ chơi cùng, những gì họ làm hay cảm nhận. Điều này thực sự làm tôi phát điên khi thấy những người phụ nữ không để cho chồng mình đi ra ngoài với bạn bè hay ghen tuông với những người phụ nữ khác. 

—NATALIE

7. BẠN VÀ NGƯỜI BẠN ĐỜI SẼ THAY ĐỔI THEO NHỮNG CÁCH BẠN KHÔNG NGỜ TỚI—HÃY CHÀO ĐÓN NÓ

Trong suốt 20 năm bên nhau, cả hai chúng tôi đã thay đổi một cách chóng mặt. Chúng tôi đã thay đổi tôn giáo, đảng phái chính trị, rồi đủ loại màu tóc và kiểu tóc, nhưng tình yêu của chúng tôi dành cho nhau vẫn vẹn nguyên và có lẽ còn lớn hơn cả những gì chúng tôi đã từng có. Những đứa con trưởng thành của chúng tôi suốt ngày kể với bạn bè chúng nó rằng chúng tôi là những người yêu lãng mạn đến mức không còn hy vọng. Và điều quan trọng nhất giúp chúng tôi bền vững chính là việc chẳng quan tâm đến những gì người khác nói về mối quan hệ của chúng tôi.

— DOTTI

Một chủ đề mà tôi nghe đi nghe lại, đặc biệt là từ những cặp đôi đã gắn bó hơn 20 năm, chính là sự thay đổi của từng người khi thời gian trôi qua và cách mà cả hai phải chuẩn bị để đón nhận những thay đổi ấy. Có một người đọc đã chia sẻ rằng, trong ngày cưới của cô, một người thân lớn tuổi đã nói với cô: “Một ngày nào đó, nhiều năm sau, em sẽ tỉnh dậy và chồng/em sẽ là một người khác—hãy chắc chắn rằng em sẽ yêu người ấy, dù là người ấy là ai.”

Điều này có nghĩa là, nếu mối quan hệ của bạn có nền tảng vững chắc từ sự tôn trọng những sở thích và giá trị riêng biệt của mỗi người, và mỗi người được khuyến khích phát triển bản thân, thì theo thời gian, cả hai sẽ thay đổi theo những cách không thể ngờ tới. Lúc này, vai trò của cặp đôi là phải giao tiếp với nhau, đảm bảo rằng họ luôn: a) nhận thức được những thay đổi đang diễn ra trong người bạn đời, và b) liên tục chấp nhận và tôn trọng những thay đổi ấy khi chúng xảy ra.

Và tôi không nói về những chuyện nhỏ nhặt đâu nhé—tôi đang nói đến những thay đổi lớn trong cuộc đời. Hãy nhớ, nếu bạn định ở bên nhau hàng chục năm, thì sẽ có những chuyện khủng khiếp xảy đến và làm tan tành mọi thứ. Trong những thay đổi lớn mà mọi người chia sẻ về mối quan hệ của họ, có những điều như: thay đổi tôn giáo; chuyển quốc gia sinh sống; mất đi người thân (bao gồm cả con cái); chăm sóc cha mẹ già; thay đổi quan điểm chính trị; thậm chí thay đổi xu hướng tình dục; và trong vài trường hợp, thay đổi nhận thức về giới tính.

Thật kỳ diệu, những cặp đôi này đã vượt qua được vì họ có sự tôn trọng lẫn nhau, giúp họ thích nghi và cho phép mỗi người tiếp tục phát triển và trưởng thành.

Khi bạn cam kết bên một người, thực sự bạn chẳng biết mình cam kết với ai cả. Bạn chỉ biết người ấy là ai hôm nay, nhưng bạn không biết người ấy sẽ thay đổi thế nào trong 5 năm, 10 năm nữa. Bạn phải chuẩn bị tinh thần đón nhận những điều bất ngờ, và thật sự tự hỏi liệu bạn có ngưỡng mộ người ấy, bất chấp những chi tiết bên ngoài (hoặc không phải chỉ là những chi tiết bên ngoài), vì tôi dám chắc rằng hầu hết những chi tiết ấy sẽ thay đổi hoặc biến mất vào một lúc nào đó.

— MICHAEL

Chắc chắn, việc sẵn sàng đón nhận thay đổi lớn như vậy không dễ dàng chút nào—thực tế, nó có thể sẽ làm bạn tan nát cả linh hồn. Và đó là lý do bạn cần phải chắc chắn rằng cả bạn và người bạn đời đều biết cách cãi nhau.

8. HỌC CÁCH CÃI NHAU  

Mối quan hệ giống như một sinh thể sống, biết thở biết chuyển động. Cũng giống như cơ thể và các cơ bắp, nó không thể trở nên mạnh mẽ hơn nếu không có những căng thẳng và thử thách. Bạn phải biết cãi nhau. Bạn phải giải quyết mọi chuyện. Những chướng ngại vật chính là thứ giúp hôn nhân bền vững.

— RYAN

John Gottman là một nhà tâm lý học và nhà nghiên cứu nổi tiếng, người đã dành hơn 30 năm phân tích các cặp vợ chồng, tìm ra những chìa khóa để hiểu tại sao họ gắn bó với nhau (và tại sao họ lại chia tay). Thực tế, khi nói đến câu hỏi "Tại sao người ta lại ở bên nhau?", ông chính là người dẫn đầu trong lĩnh vực này.

Điều mà Gottman làm là đưa các cặp vợ chồng vào một căn phòng, gắn camera và yêu cầu họ cãi nhau. Lưu ý: ông không yêu cầu họ ngồi nói về việc người kia tuyệt vời như thế nào. Ông không yêu cầu họ nói về những điều họ thích nhất trong mối quan hệ. Ông yêu cầu họ cãi nhau—họ được yêu cầu chọn một vấn đề họ đang gặp phải và nói về nó trước camera.

Sau đó, Gottman phân tích cuộc tranh luận (hoặc trận đấu khẩu) của họ và có thể dự đoán—với độ chính xác đáng kinh ngạc—liệu cặp đôi đó có ly hôn hay không.

Nhưng điều thú vị nhất trong nghiên cứu của Gottman là những yếu tố dẫn đến ly hôn không phải lúc nào cũng giống như những gì bạn tưởng tượng. Ông phát hiện ra rằng các cặp đôi thành công, giống như các cặp đôi không thành công, cũng tranh cãi thường xuyên. Và một số cặp còn cãi nhau một cách giận dữ.

Gottman đã thu hẹp lại thành bốn đặc điểm của các cặp đôi có nguy cơ dẫn đến ly hôn (hoặc chia tay). Ông gọi những đặc điểm này là “bốn kỵ sĩ” của ngày tận thế hôn nhân trong các cuốn sách của mình:

• Chỉ trích tính cách của đối phương ("cậu thật ngu ngốc" thay vì "cái hành động cậu làm thật ngu ngốc.")
• Tư thế phòng thủ (hay cơ bản là đổ lỗi, "Nếu cậu không đến trễ suốt thì tôi đã không làm như vậy.")
• Sự khinh miệt (hạ bệ đối phương và làm cho họ cảm thấy mình kém cỏi.)
• Đóng cửa cảm xúc (rút lui khỏi cuộc tranh cãi và phớt lờ đối phương.)

Những email mà các bạn đọc gửi về cũng xác nhận điều này. Trong số 1.500 email tôi nhận được, gần như mọi người đều nhắc đến tầm quan trọng của việc giải quyết xung đột một cách khéo léo.

Lời khuyên từ những người đọc bao gồm:

• Đừng bao giờ xúc phạm hay gọi tên đối phương. Nói một cách khác: ghét tội lỗi, yêu kẻ có tội. Nghiên cứu của Gottman cho thấy “khinh miệt”—hạ thấp và làm nhục đối phương—là yếu tố dự đoán hàng đầu của việc ly hôn.
• Đừng mang những cuộc cãi vã trước đó vào cuộc cãi vã hiện tại. Điều này chẳng giúp gì và chỉ làm cuộc tranh cãi tồi tệ hơn gấp đôi. Ừ, bạn quên mua đồ ăn về, nhưng việc anh ấy cư xử thô lỗ với mẹ bạn vào lễ Tạ ơn năm ngoái thì có liên quan gì đến chuyện này?
• Nếu mọi thứ trở nên quá căng thẳng, hãy nghỉ một chút. Rời khỏi tình huống và quay lại khi cảm xúc đã dịu đi một chút. Đây là một điều quan trọng đối với tôi—đôi khi khi mọi chuyện trở nên căng thẳng với vợ tôi, tôi cảm thấy choáng ngợp và chỉ muốn bỏ đi. Tôi thường đi bộ quanh khu phố 2-3 vòng để cho bản thân nguôi giận. Sau đó, tôi quay lại và cả hai đều bình tĩnh hơn, chúng tôi có thể tiếp tục cuộc trò chuyện với một giọng điệu hòa nhã hơn.
• Hãy nhớ rằng, việc "đúng" không quan trọng bằng việc cả hai đều cảm thấy được tôn trọng và lắng nghe. Có thể bạn đúng, nhưng nếu bạn đúng theo cách làm cho đối phương cảm thấy không được yêu thương, thì chẳng có ai thắng cả.

Nhưng tất cả những điều này giả định một điểm quan trọng khác: sự sẵn sàng để cãi nhau ngay từ đầu.

Khi mọi người nói về sự cần thiết của "giao tiếp tốt", thì chính xác là họ đang nói đến điều này: sẵn sàng để có những cuộc trò chuyện không thoải mái; sẵn sàng để cãi nhau; nói ra những điều khó nghe và để tất cả mọi thứ ra ngoài ánh sáng.

Đây là một chủ đề thường xuyên xuất hiện từ những người đọc đã ly hôn—hàng chục người có câu chuyện buồn khá giống nhau:

"Nhưng chẳng có cách nào trên trái đất này mà chỉ một mình cô ấy sai. Đã có lúc tôi thấy những dấu hiệu đỏ lớn. Thay vì cố gắng tìm hiểu xem chuyện gì sai, tôi chỉ tiếp tục làm mọi thứ. Tôi sẽ mua thêm hoa, hoặc kẹo, hoặc làm nhiều việc nhà hơn. Tôi là một người chồng ‘tốt’ theo mọi nghĩa. Nhưng điều tôi không làm là chú ý đến những thứ quan trọng… Và thay vì nói ra, tôi đã phớt lờ tất cả những tín hiệu đó."

— JIM

9. HỌC CÁCH THA THỨ

Khi bạn đúng về một vấn đề nào đó—hãy im lặng. Bạn có thể đúng và vẫn im lặng cùng một lúc. Người bạn đời của bạn sẽ tự hiểu bạn đúng và sẽ cảm thấy được yêu thương vì bạn không dùng điều đó như một thanh kiếm để tấn công.

— BRIAN

Trong hôn nhân, không có chuyện thắng hay thua trong một cuộc cãi vã.

— BILL

Có lẽ điều thú vị nhất trong nghiên cứu của Gottman là thực tế là hầu hết các cặp đôi thành công không thực sự giải quyết hết tất cả các vấn đề của họ. Thực tế, những phát hiện của ông hoàn toàn ngược lại với những gì mà nhiều người mong đợi: những người trong các mối quan hệ lâu dài và hạnh phúc có những vấn đề không bao giờ hoàn toàn biến mất, trong khi các cặp đôi cảm thấy như cần phải đồng ý và thỏa hiệp mọi thứ thì cuối cùng lại cảm thấy khổ sở và tan vỡ.

Điều này trở lại với vấn đề tôn trọng. Nếu bạn có hai cá nhân khác biệt sống chung một cuộc đời, thì việc họ có những giá trị và quan điểm khác nhau là điều không thể tránh khỏi, và họ sẽ xung đột vì những khác biệt ấy. Chìa khóa ở đây không phải là thay đổi đối phương—vì mong muốn thay đổi bạn đời là một sự thiếu tôn trọng (đối với cả họ và chính bản thân bạn)—mà là chấp nhận sự khác biệt, yêu thương họ dù cho có những điều khác biệt ấy, và khi mọi chuyện trở nên căng thẳng, hãy tha thứ cho họ.

Mọi người thường nói rằng thỏa hiệp là chìa khóa, nhưng tôi và chồng tôi lại không nghĩ vậy. Với chúng tôi, điều quan trọng là tìm hiểu nhau. Thỏa hiệp thật sự chẳng có ý nghĩa gì, vì nó khiến cả hai bên đều không hài lòng, mất đi những phần nhỏ của chính mình trong nỗ lực hòa hợp. Ngược lại, từ chối thỏa hiệp cũng chẳng khá hơn là bao, vì lúc đó bạn biến người bạn đời thành đối thủ (“Tôi thắng, bạn thua”). Đó là những mục tiêu sai lầm, vì chúng chỉ tập trung vào kết quả thay vì quá trình. Khi mục tiêu của bạn là hiểu được người bạn đời từ tận đáy lòng—hiểu một cách sâu sắc—bạn sẽ không thể không bị thay đổi trong quá trình ấy. Xung đột sẽ dễ dàng vượt qua hơn vì bạn hiểu... bối cảnh của vấn đề.

— MICHELLE

Tôi đã viết nhiều lần rằng chìa khóa của hạnh phúc không phải là đạt được những ước mơ cao xa hay trải qua những khoảnh khắc thăng hoa, mà là tìm ra những thử thách và khó khăn mà bạn thực sự thích trải qua.

Cũng giống như trong các mối quan hệ: người bạn đời hoàn hảo của bạn không phải là người không có vấn đề trong mối quan hệ. Thực tế, người bạn đời hoàn hảo của bạn là người có những vấn đề mà bạn cảm thấy vui vẻ khi cùng đối mặt.

Nhưng làm sao để giỏi tha thứ? Điều đó thực sự có nghĩa là gì? Dưới đây là những chia sẻ từ độc giả:

Khi một cuộc cãi vã kết thúc, hãy để nó kết thúc. Một số cặp đôi đã coi đây là quy tắc vàng trong mối quan hệ của họ. Khi đã cãi nhau xong, không quan trọng ai đúng ai sai, không quan trọng ai đã cư xử thô lỗ, ai đã đối xử tử tế, mọi chuyện đều đã qua. Và cả hai phải đồng ý để chuyện đó kết thúc ở đó, đừng mang ra lôi lại mỗi tháng trong suốt cả trăm năm sau.

Không có bảng điểm. Không ai đang cố “thắng” cả. Không có chuyện “Bạn nợ tôi cái này vì tuần trước bạn làm hỏng đống đồ giặt;” không có chuyện “Tôi lúc nào cũng đúng về vấn đề tài chính, nên bạn phải nghe tôi;” không có chuyện “Tôi đã mua cho cô ấy ba món quà còn cô ấy chỉ làm cho tôi một việc.” Mọi thứ trong mối quan hệ đều phải được trao đi và làm vì nhau một cách vô điều kiện—tức là không có sự mong đợi phần thưởng hay lợi dụng cảm xúc.

Khi bạn đời phạm sai lầm, hãy tách biệt giữa ý định và hành vi. Hãy nhận ra những điều bạn yêu quý và ngưỡng mộ ở người ấy và hiểu rằng họ chỉ đang cố gắng làm tốt nhất có thể nhưng lại mắc sai lầm vì thiếu hiểu biết. Điều này không xảy ra vì họ là người xấu; không phải vì họ ghét bạn và muốn ly hôn với bạn; không phải vì có ai đó ở ngoài kia kéo họ ra khỏi bạn. Họ là người tốt—vì vậy bạn mới ở bên họ. Nếu bạn đánh mất niềm tin vào sự tốt đẹp của họ, thì bạn cũng sẽ bắt đầu đánh mất niềm tin vào chính bản thân mình.

Và cuối cùng, hãy chọn lựa những cuộc chiến một cách khôn ngoan. Bạn và người bạn đời chỉ có một số lần để “cãi nhau,” hãy chắc chắn rằng bạn đang giữ chúng cho những điều thật sự quan trọng.

“Đã kết hôn hạnh phúc 40+ năm. Một lời khuyên tôi muốn chia sẻ: chọn lựa những cuộc chiến của mình. Có những điều quan trọng, đáng để bận tâm. Còn hầu hết những chuyện nhỏ nhặt chẳng đáng gì. Cãi nhau về những chuyện nhỏ, bạn sẽ thấy mình cứ cãi mãi; những chuyện nhỏ cứ xuất hiện suốt ngày, dần dần sẽ làm bạn mệt mỏi. Giống như tra tấn bằng nước Trung Quốc: trong ngắn hạn có vẻ nhẹ nhàng, nhưng về lâu dài thì phá hủy cả tinh thần. Hãy suy nghĩ xem: đây là chuyện nhỏ hay chuyện lớn? Nó có đáng để cãi nhau không?”

— FRED

10. NHỮNG ĐIỀU NHỎ NHẶT TẠO NÊN ĐIỀU LỚN

Nếu bạn không dành thời gian để cùng nhau ăn trưa, đi dạo hay đi ăn tối, xem phim với một chút đều đặn, thì thực tế, bạn chỉ có một người bạn cùng phòng mà thôi. Việc giữ vững mối liên kết trong những thăng trầm của cuộc sống là điều cực kỳ quan trọng. Dần dần, con cái lớn lên, anh chồng hay quấy rầy sẽ gia nhập tu viện, và cha mẹ bạn cũng sẽ qua đời. Khi ấy, bạn nghĩ ai sẽ còn lại? Chính bạn… và người bạn đời của mình! Bạn đâu muốn thức dậy sau 20 năm, nhìn người bên cạnh mà chẳng còn nhận ra họ nữa, vì những sợi dây liên kết bạn đã xây dựng từ trước đã bị cuốn trôi bởi những giông bão cuộc đời.

— BRIAN

Trong số những phản hồi tôi nhận được, có khoảng một nửa người nhấn mạnh một lời khuyên đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả: Đừng bao giờ ngừng làm những điều nhỏ nhặt. Chúng có sức mạnh lạ kỳ, dần dần tích tụ lại thành những điều lớn lao.

Những điều giản dị như nói "Anh yêu em" trước khi đi ngủ; nắm tay nhau khi xem phim; giúp đỡ lặt vặt trong nhà; đôi khi giúp người ấy một tay làm việc nhà. Thậm chí là lau chùi khi bạn vô tình làm bẩn bồn cầu (thật đấy, có người chia sẻ vậy)—tất cả những điều ấy đều có ý nghĩa và tích tụ theo thời gian.

Cũng giống như Fred, người đã cưới hơn 40 năm, nói rằng cãi vã về những chuyện nhỏ nhặt sẽ khiến cả hai bạn mệt mỏi dần dần ("giống như hành hạ bằng nước nhỏ giọt kiểu Trung Quốc"), những cử chỉ nhỏ nhặt và sự quan tâm yêu thương cũng sẽ tích tụ lại, trở thành một điều quý giá. Đừng bao giờ quên chúng.

Điều này càng trở nên quan trọng hơn khi có con cái xuất hiện. Lời khuyên tôi nghe được hàng trăm lần về việc nuôi dạy con cái là: Hãy đặt hôn nhân lên hàng đầu.

Trong văn hóa của chúng ta, con cái được tôn sùng như thần thánh. Cha mẹ luôn phải hy sinh mọi thứ vì chúng. Nhưng cách tốt nhất để nuôi dạy những đứa trẻ khỏe mạnh và hạnh phúc chính là duy trì một cuộc hôn nhân khỏe mạnh và hạnh phúc. Những đứa trẻ ngoan không tạo ra một cuộc hôn nhân tốt. Một cuộc hôn nhân tốt mới là nền tảng để nuôi dạy những đứa trẻ tốt. Vậy nên, hãy giữ gìn hôn nhân là ưu tiên số một.

— SUSAN

Cũng có rất nhiều người đọc chia sẻ rằng họ không quên giữ thói quen "ngày hẹn hò" định kỳ, lên kế hoạch cho những chuyến đi cuối tuần, và quan trọng nhất là vẫn dành thời gian cho chuyện ấy, dù có mệt mỏi, dù có căng thẳng, dù em bé đang khóc, hay dù sáng hôm sau phải đưa thằng cu đi tập bóng đá từ 5:30 sáng. Hãy dành thời gian cho nó. Nó xứng đáng.

11. HÃY THỰC TẾ VÀ LẬP RA NHỮNG QUY TẮC CHO MỐI QUAN HỆ

Chẳng có chuyện phân chia 50/50 trong việc dọn dẹp nhà cửa, nuôi dạy con cái, lên kế hoạch du lịch, rửa bát, mua quà, nấu ăn, kiếm tiền... Càng sớm chấp nhận điều này, mọi người càng hạnh phúc. Chúng ta ai cũng có những việc thích làm và không thích làm; ai cũng có những thứ mình giỏi và những thứ mình không giỏi. HÃY trò chuyện với đối phương về những điều này khi chia sẻ công việc và gánh vác những việc phải làm trong cuộc sống.

— LIZ

Mọi người đều có một hình dung về mối quan hệ lý tưởng. Với nhiều người, đó là cả hai người cùng chia sẻ trách nhiệm; cả hai người đều cân bằng thời gian bên nhau và thời gian dành cho bản thân; cả hai đều theo đuổi những sở thích thú vị và bổ ích riêng, rồi sau đó chia sẻ những lợi ích đó cùng nhau; cả hai thay phiên nhau làm việc nhà, chăm sóc con cái và nấu những món ăn tuyệt vời cho cả gia đình vào lễ Tạ Ơn (dĩ nhiên là hy vọng không làm tất cả cùng một lúc).

Nhưng thực tế là mối quan hệ lại hoạt động thế này: Hỗn loạn. Căng thẳng. Giao tiếp sai lệch khiến cả hai cảm giác như đang nói chuyện với một bức tường.

Sự thật là mối quan hệ không hoàn hảo, đầy rẫy những điều lộn xộn. Và lý do đơn giản là chúng được tạo ra từ những con người không hoàn hảo, lộn xộn—những người muốn những điều khác nhau vào những thời điểm khác nhau và theo những cách khác nhau.

Chủ đề chung trong các lời khuyên về cách vận hành một mối quan hệ là: Hãy thực tế. Nếu vợ là luật sư và phải làm việc 50 giờ mỗi tuần tại văn phòng, còn chồng là nghệ sĩ và có thể làm việc từ nhà hầu hết các ngày, thì sẽ hợp lý hơn nếu anh ấy đảm nhận phần lớn việc nuôi dạy con cái hàng ngày. Nếu vợ có tiêu chuẩn vệ sinh khiến một cuốn tạp chí Home & Garden cũng phải xấu hổ, trong khi chồng đã sáu tháng rồi không để ý đến chiếc đèn treo trên trần, thì rõ ràng vợ sẽ làm nhiều việc dọn dẹp nhà cửa hơn.

Đây là lý thuyết kinh tế 101: phân công lao động sẽ khiến tất cả mọi người đều có lợi. Hãy tìm ra mỗi người giỏi gì, yêu gì, ghét gì, rồi phân chia công việc sao cho hợp lý. Vợ tôi yêu việc dọn dẹp (thật đấy, không đùa đâu), nhưng ghét những thứ hôi hám. Vậy ai sẽ là người làm việc rửa bát và đổ rác? Tôi không quan tâm—tôi có thể ăn trên cùng một chiếc đĩa suốt bảy ngày liền, và tôi chẳng ngửi thấy mùi con chuột chết dù nó có đang ngủ dưới gối tôi.

Ngoài ra, nhiều cặp đôi còn gợi ý việc thiết lập những quy tắc chung cho mối quan hệ. Ví dụ như, bạn sẽ chia sẻ tài chính đến mức nào? Mức nợ sẽ như thế nào, có trả hết hay không? Mỗi người có thể tiêu xài bao nhiêu mà không cần hỏi ý kiến đối phương? Những món đồ nào cần phải mua chung, hay bạn có thể tin tưởng nhau để mua sắm riêng? Làm thế nào để quyết định đi du lịch đâu?

Hãy tổ chức những cuộc họp để thảo luận về những vấn đề này. Chắc chắn là nó không sexy hay hấp dẫn gì đâu, nhưng nó cần phải được làm. Bạn đang chia sẻ cuộc sống với nhau, vậy thì cần lên kế hoạch và tính toán cho những nhu cầu và tài nguyên của mỗi người.

Có người còn chia sẻ rằng cô ấy và chồng tổ chức “đánh giá hàng năm” mỗi năm một lần. Cô ấy lập tức bảo tôi đừng cười, nhưng thật sự—cặp vợ chồng này có những cuộc “đánh giá” hàng năm, nơi họ thảo luận mọi thứ trong gia đình và những gì có thể thay đổi trong năm tới để cải thiện những thứ chưa ổn. Dù bạn có cho rằng điều này nghe có vẻ nhàm chán đi chăng nữa, nhưng chính điều này giúp họ luôn giữ được sự kết nối. Và vì họ luôn nắm bắt được những nhu cầu của nhau, họ dễ dàng phát triển cùng nhau thay vì xa nhau.

12. HỌC CÁCH CƯỠI LÊN CÁC CON SÓNG

Tôi đã kết hôn được 44 năm (4 đứa con, 6 cháu nội). Tôi nghĩ điều quan trọng nhất tôi học được trong suốt những năm tháng ấy chính là tình yêu giữa hai người luôn thay đổi. Có lúc bạn cảm nhận được tình yêu sâu sắc, sự thỏa mãn tràn ngập, nhưng đôi khi lại không muốn có bất kỳ liên hệ gì với người bạn đời. Đôi khi hai người cùng cười đùa, đôi khi lại gào thét với nhau. Cảm giác ấy giống như một chuyến tàu lượn siêu tốc, lúc lên lúc xuống không ngừng, nhưng nếu bạn gắn bó đủ lâu, những cú xuống dốc sẽ dần nhẹ nhàng hơn, còn những lúc thăng hoa lại tràn đầy tình yêu và sự bình yên. Vậy nên, ngay cả khi bạn nghĩ rằng mình không thể yêu thương người bạn đời hơn nữa, điều đó vẫn có thể thay đổi, nếu bạn cho nó một cơ hội. Tôi nghĩ nhiều người từ bỏ quá sớm. Bạn cần trở thành người mà bạn muốn người bạn đời của mình trở thành. Khi làm vậy, mọi thứ sẽ thay đổi hoàn toàn.

—CHRIS

Trong hàng trăm email tôi nhận được, có một email khiến tôi nhớ mãi. Một y tá viết thư kể rằng cô từng làm việc với rất nhiều bệnh nhân cao tuổi. Một ngày, cô trò chuyện với một người đàn ông ngoài 80 tuổi về hôn nhân và lý do tại sao cuộc hôn nhân của ông lại kéo dài lâu đến vậy. Ông nói: “Mối quan hệ giống như những con sóng – người ta phải học cách cưỡi trên chúng.” Người đàn ông ấy tiếp tục chia sẻ rằng, giống như đại dương luôn có sóng, mối quan hệ cũng có những con sóng cảm xúc liên tục – có những con sóng chỉ kéo dài vài giờ, có những con sóng có thể kéo dài cả tháng, thậm chí là cả năm. Chìa khóa của sự thành công là hiểu rằng, ít có con sóng nào thực sự liên quan đến chất lượng của mối quan hệ. Người ta mất việc, gia đình có người qua đời, các cặp đôi chuyển nhà, thay đổi nghề nghiệp, kiếm được nhiều tiền hay mất đi một khoản tiền lớn. Công việc của bạn với tư cách là một người bạn đời cam kết chính là chỉ cần cưỡi sóng cùng người bạn yêu, bất kể sóng đi đâu. Vì cuối cùng, chẳng có con sóng nào tồn tại mãi. Và bạn chỉ còn lại người đó bên mình mà thôi.

Hai năm trước, tôi bỗng nhiên cảm thấy khó chịu với vợ mình vì một loạt lý do. Tôi cảm thấy như chúng tôi đang trôi dạt, sống chung một cách bình yên và làm cha mẹ tốt, nhưng không duy trì được một kết nối thực sự. Cảm giác đó tệ đến mức tôi đã nghĩ đến việc ly hôn. Tuy nhiên, mỗi khi suy nghĩ nghiêm túc về vấn đề này, tôi lại không thể chỉ ra một lý do cụ thể nào đủ để khiến tôi ra quyết định ấy. Tôi biết vợ mình là một người tuyệt vời, là người mẹ, người bạn thân thiết. Tôi đã kiềm chế rất nhiều, hy vọng rằng cơn sóng tiêu cực ấy sẽ qua đi như cách nó đến. May mắn thay, nó qua đi, và tôi yêu cô ấy hơn bao giờ hết. Vậy nên, lời khuyên cuối cùng là hãy dành cho người bạn đời của mình chút nghi ngờ tích cực. Nếu bạn đã hạnh phúc suốt một thời gian dài, thì chắc chắn có lý do để điều đó tiếp tục. Hãy kiên nhẫn và tập trung vào những điều tốt đẹp ở người ấy – những điều đã khiến bạn yêu người ấy ngay từ đầu.

—KEVIN

Tôi muốn dành một chút thời gian để cảm ơn tất cả những độc giả đã dành thời gian viết thư và gửi cho tôi. Như mọi khi, thật là một sự khiêm nhường khi chứng kiến những suy nghĩ và kinh nghiệm sống của mọi người. Có rất nhiều câu trả lời xuất sắc, đầy ắp những lời khuyên chân thành, tốt đẹp. Thực sự rất khó để lựa chọn những câu trả lời xuất hiện ở đây, và trong nhiều trường hợp, tôi có thể đưa ra cả tá câu trích dẫn gần như tương tự nhau.

Những bài tập như thế này làm tôi rất kinh ngạc, vì khi bạn hỏi hàng nghìn người về một vấn đề nào đó, bạn tưởng mình sẽ nhận được hàng nghìn câu trả lời khác nhau. Nhưng tôi cũng đã thử làm điều này với một chủ đề khác, và trong cả hai trường hợp, phần lớn lời khuyên đều trùng hợp đến mức ngạc nhiên. Điều đó cho thấy chúng ta thật sự giống nhau đến mức nào. Và dù có chuyện gì xảy ra, chúng ta sẽ không bao giờ cô đơn như chúng ta nghĩ.

Cuối cùng, tôi muốn tóm gọn tất cả những lời khuyên lại trong một đoạn ngắn gọn. Nhưng một lần nữa, một độc giả tên Margo đã làm điều đó hay hơn tôi rất nhiều:

Bạn có thể vượt qua mọi thứ miễn là bạn không phá hoại chính mình hoặc phá hoại nhau. Điều đó có nghĩa là về mặt cảm xúc, thể chất, tài chính hay tinh thần. Đừng để chuyện gì trở thành điều cấm kỵ để bàn bạc. Đừng bao giờ làm nhục hay chế giễu nhau vì những điều khiến bạn cảm thấy hạnh phúc. Viết ra lý do tại sao bạn yêu và đọc lại mỗi năm vào ngày kỷ niệm (hoặc thường xuyên hơn). Viết thư tình cho nhau thường xuyên. [Đặt] người kia lên trên hết.

Khi con cái xuất hiện, bạn sẽ dễ dàng rơi vào guồng quay của việc chỉ tập trung vào chúng… đừng quên tình yêu đã tạo ra chúng. Bạn phải giữ ngọn lửa tình yêu ấy luôn cháy sáng và mạnh mẽ để tiếp thêm yêu thương cho chúng. Người bạn đời luôn là ưu tiên hàng đầu.

Cả hai bạn sẽ tiếp tục trưởng thành. Hãy cùng nhau bước đi. Hãy là người chào đón sự trưởng thành ấy. Đừng nghĩ rằng người kia sẽ giữ gìn mối quan hệ. Cả hai bạn đều phải tự nhắc nhở mình rằng trách nhiệm là của cả hai, để cùng nhau làm việc vì nó.

Hãy đam mê trong việc dọn dẹp nhà cửa, chuẩn bị bữa ăn và chăm sóc tổ ấm của mình. Đây là điều mà mỗi người phải làm hàng ngày — hãy làm cho nó vui vẻ và hạnh phúc và làm cùng nhau.

Đừng bao giờ phàn nàn về bạn đời của mình với bất kỳ ai. Hãy yêu họ vì họ là chính họ. Hãy yêu nhau ngay cả khi bạn không có tâm trạng. Tin tưởng nhau. Luôn cho nhau chút nghi ngờ tích cực. Hãy minh bạch. Đừng có gì phải giấu giếm. Hãy tự hào về nhau. Hãy có một cuộc sống riêng ngoài nhau nhưng hãy chia sẻ nó qua những cuộc trò chuyện. Hãy chiều chuộng và ngưỡng mộ nhau.

Hãy đi tham vấn ngay bây giờ trước khi cần, để cả hai bạn đều sẵn sàng làm việc cùng nhau trong mối quan hệ. Hãy bất đồng nhưng luôn tôn trọng cảm xúc của nhau. Hãy cởi mở với sự thay đổi và chấp nhận sự khác biệt.

Hãy in những lời này ra và tham khảo hàng ngày.

Nguồn: 1,500 People Give All the Relationship Advice You’ll Ever Need | Mark Manson