Dopamine trong Tình yêu và Công việc

Với đa số phụ nữ, phong cách của [James Bond] là một sự pha trộn giữa đam mê và trầm mặc. . . . Ông phát hiện có điều gì đó đáng ghê tởm trong mô típ chắc chắn sẽ xảy ra ở mỗi cuộc tình. Đường parabol thông thường—nảy sinh cảm giác, cầm tay, nụ hôn, nụ hôn nồng cháy, cảm giác của cơ thể, cao trào trên giường, rồi cuồng nhiệt hơn, sau đó là hờ hững, và sự buồn chán, những giọt nước mắt, rồi nói lời chia tay/kết thúc cay đắng —mà theo ông là đáng hổ thẹn và đạo đức giả. Ông còn đi xa hơn khi chỉ ra một loạt cảnh cho từng hành động đó được sắp xếp trong bộ phim —Cuộc gặp gỡ tại một bữa tiệc, ở nhà hàng, trên taxi, trong căn hộ của anh ta, trong căn hộ của nàng, rồi sau đó là ngày cuối tuần bên bờ biển, rồi lại về căn hộ, sau đó là chứng cứ ngoại phạm, và lời chia tay cuối cùng đầy giận dữ trước cửa nhà trong cơn mưa. –Casino Royale

Trong trích dẫn trên, Ian Fleming mô tả cái chu kỳ chán chường trong các mối quan hệ với phụ nữ của Bond.

Nhưng ông ấy cũng đang mô tả chu kỳ của dopamine không chỉ xảy ra với tình yêu lãng mạn đam mê mà còn trong mọi phương diện của cuộc sống.

Dopamine thường được biết đến như hóa chất khoái lạc, nhưng tốt hơn là ta nên xem nó là loại hóa chất dự đoán.

Chất dẫn truyền thần kinh này được kích hoạt bằng cách hướng về tương lai, tưởng tượng về những thứ mà bạn chưa có trong hiện tại nhưng muốn đạt được trong tương lai. Dopamine vẽ ra một bức tranh lý tưởng hóa về việc nhận được những phần thưởng đó sẽ trông như thế nào và cách chúng sẽ cải thiện cuộc đời bạn, điều này thúc đẩy bạn hướng tới chúng. Dopamine được khuếch đại khi người ta gặp những điều mới lạ, và quá trình khám phá và học hỏi những điều mới mẻ về một cái gì đó/ai đó. Sự không chắc chắn và điều chưa biết khiến dopamine dâng trào: Nàng có thích tôi không? Tôi sẽ tìm thấy thứ gì ở nơi này? Tôi sẽ nhận được một tin nhắn hay email mới khi mở điện thoại? Dopamine muốn tìm ra.

Khi bạn bắt đầu một mối quan hệ lãng mạn hoặc thậm chí một tình yêu kiểu platonic (tình yêu trong sáng thuần khiết không nhuốm màu dục vọng), và có nhiều kỳ vọng rằng đây chính là người bạn chờ đợi bấy lâu để gặp, người sẽ đáp ứng những hy vọng lâu nay của bạn, và bạn tưởng tượng ra những năm tháng tươi đẹp phía trước bên họ, dopamine là thứ truyền thêm năng lượng khiến cho bạn phấn khích, thậm chí lạc quan, ngây ngất. Khi bạn kiểm tra điện thoại một cách ám ảnh để xem các tin nhắn từ người trong mộng - và không thể cưỡng lại - mặc dù rất muốn tỏ ra lạnh lùng và xa cách- phản hồi tin nhắn ngay lập tức và tha thiết (“Chắc chắn rồi!” “Chẳng thể chờ được!”), dopamine đang kiểm soát tình hình. Chuyện tương tự cũng xảy ra khi bạn háo hức mong đợi về một kỳ nghỉ, và tưởng tượng chuyến du lịch sẽ tuyệt vời ra sao, hay khi bạn bắt đầu một công việc mới và vô cùng hăm hở tràn đầy năng lượng với nó.

Dopamine cũng được kích hoạt khi chúng ta lên kế hoạch và mơ mộng, bày mưu tính kế, và tích cực phấn đấu để đạt được điều mình mong muốn— và nó cho ta mượn (vay) năng lượng, sự hưng phấn, nhiệt huyết, và sự phấn khích thúc đẩy chúng ta hướng tới những mục tiêu đó. Nó làm bạn liên tục nghĩ về thứ/người bạn muốn. Nó khiến bạn chuyên tâm theo đuổi duy nhất một thứ  — đam mê, khao khát, thậm chí nỗi ám ảnh. Dopamine làm bạn sẵn sàng hy sinh; nó khiến cho những thứ mà bình thường trông có vẻ nặng nề, lại trở nên dễ dàng.

Nếu bạn thường ghét thức dậy sớm, nhưng vui vẻ nhận lời mời nâng tạ vào lúc 6 giờ sáng từ một người bạn mới mà bạn hy vọng hiểu thêm về họ, thì dopamine là thứ giúp bạn ra khỏi giường. Nếu bạn thường ghét chuyển đồ đạc cho người khác, nhưng sẵn sàng tình nguyện giúp đỡ một cô gái mà bạn đã phải lòng, thì dopamine là thứ thúc đẩy bạn.

Bạn cảm thấy dopamine mang lại hy vọng và động lực cho bạn bất cứ khi nào bạn đăng ký một chương trình mới trên mạng hoặc tải về một ứng dụng lên kế hoạch, và có cảm giác “Đây, chính nó đây, sẽ là thứ cuối cùng thay đổi cuộc đời tôi.” Bạn cảm nhận được nó khi bạn phải thức khuya để làm cho một dự án mà bạn tâm huyết, và bạn gần như không thể tạm nghỉ một lát để đi vệ sinh. Bạn cảm nhận được nó khi bạn dự tính mua một vài món hàng đắt tiền mà bạn nghĩ là sẽ khiến cuộc đời mình hạnh phúc hơn rất nhiều.

Nói tóm lại, dopamine tăng cường ham muốn và những kỳ vọng của bạn về những khả năng/phần thưởng mà bạn đang hình dung, thúc đẩy bạn chiếm được chúng.

Như vậy, dopamine là một điều tuyệt vời - nó khiến bạn cảm thấy bất mãn với tình trạng hiện tại, để vươn xa hơn ngoài những thứ mà bây giờ bạn đang có để giành lấy nhiều hơn, để khám phá, leo trèo, và khám phá. Nó cho cuộc sống vay mượn nguồn năng lượng. Nó khiến cho cuộc theo đuổi trở nên đầy kịch tính và phấn khích.

Nhưng, dopamine không kéo dài mãi.

Cuốn tiểu thuyết trở nên quen thuộc. Điều không chắc chắn trở thành sự chắc chắn. Những gì chưa biết thì giờ ta đã biết. Tương lai trở thành hiện tại. Những khả năng vô tận trở thành hiện thực hữu hạn. Những mơ tưởng màu hồng của bạn trở thành thực tế rõ ràng, cụ thể, phức tạp.

Hóa ra bạn và người bạn mới quen gần đây chẳng có điểm gì giống nhau hết. Bạn không còn cảm giác ngây ngất với bạn gái như bạn đã từng, và cả hai bắt đầu có nhiều bất đồng hơn. Nhìn chung bạn bây giờ ít nghĩ về những người-không-còn-mới mẻ đó. Bạn chậm trả lời tin nhắn của họ hơn và khi nhắn tin, bạn ít dùng các dấu chấm than hơn. Thức dậy sớm hoặc di chuyển cái trường kỷ bắt đầu trông có vẻ nặng nhọc trở lại.

Kỳ nghỉ của bạn rất vui, nhưng không phải mọi thứ đều diễn ra đúng như bạn tưởng tượng. Chiếc xe hơi mà bạn mới mua có cảm giác thật ngầu lòi, nhưng chỉ kéo dài được vài tuần, còn bây giờ với bạn nó chỉ là một chiếc xe. Sau một vài tháng làm việc, giờ đây bạn chỉ làm chiếu lệ thôi. Làm việc cho dự án có cảm giác như đi cày chứ chả vui vẻ gì. Bạn quyết định rằng chương trình online mới hay ứng dụng tổ chức mà bạn đã thử là không phù hợp với bạn.

Khi sự cuồng nhiệt của năng lượng dopamine cao hơn nỗ lực thực tế để làm một việc gì đó, bạn có động lực để làm nó và việc đó dường như chẳng mấy khó khăn. Chẳng hạn, lần đầu tiên bạn nghĩ về việc tham gia một cuộc đua vượt chướng ngại vật, sự mới lạ, sự không chắc chắn (“Mọi chuyện sẽ như thế nào nhỉ”), và mong đợi về phần thưởng (sự thỏa mãn khi vượt qua vạch đích/đăng hình của bạn lên mạng xã hội) tạo ra một động lực lớn hơn so với khó khăn. Tuy nhiên, sau khi bạn hoàn thành cuộc đua, dopamine tan biến. Khi nghĩ về việc tham dự lại cuộc đua, sự phấn khích của bạn có thể thấp hơn đánh giá về sự nỗ lực mà cuộc đua đòi hỏi; kết quả là bạn không đăng ký. Chu kỳ dopamine cá nhân cũng có những hiệu ứng mở rộng về mặt văn hóa; Khi OCR lần đầu tiên xuất hiện trên thị trường vài năm trước, chúng đã trở nên cực kỳ phổ biến, vì ý tưởng mới lạ khiến nhiều người muốn thử. Bây giờ chúng đã thoái trào, vì dopamine đi cùng với chúng đã suy giảm.

Dopamine tự dập tắt bất cứ khi nào nó đạt được bất cứ thứ gì mà nó từng khao khát. Khi dopamine đụng độ thực tế, trọng trách hóa học của nó của nó tiêu tan. Thời kỳ trăng mật, đi cùng với bất kỳ mối quan hệ hay trải nghiệm mới mẻ nào, cũng sẽ đến hồi kết thúc.

Đây có thể là một cảm giác thất vọng thực sự. Đó là lý do tại sao khi bạn cuối cùng cũng đạt được một mục tiêu mà bạn phấn đấu bấy lâu nay, cái khoảnh khắc ấy có thể khiến bạn có cảm giác như sự lừa dối. Con đường đi đến mục tiêu khiến bạn cảm thấy hưng phấn nhiều hơn là bản thân mục tiêu!

Giữa lúc thất vọng thế này, bạn đi đến một ngã tư. Bây giờ bạn có nhiều sự lựa chọn xem sẽ làm gì tiếp theo. 

Để tránh cảm giác thất vọng trong tương lai, bạn có thể ngừng hy vọng vào mọi thứ, ngừng theo đuổi mọi thứ, ngừng có những kỳ vọng cao. Nhưng, chúng ta sẽ sớm bàn về điều này, trong khi bị mắc kẹt vào việc không ngừng đuổi theo những cuồng nhiệt của dopamine có thể là một vấn đề, thì một vấn đề cũng quan trọng không kém đó là không có đủ lượng dopamine trong cuộc sống của bạn. Phần lớn chúng ta cần nhiều dopamine hơn chứ không phải ít hơn.

Một lựa chọn thứ hai là chuyển từ cuộc theo đuổi hiện tại (đã cạn dopamine) sang một cuộc theo đuổi mới, sẽ mang chất dẫn truyền thần kinh này quay trở lại. Điều này cũng được nếu bạn đã hoàn thành xong kiểu mục tiêu “một lần rồi thôi”: bạn đã có một chuyến du lịch và mặc dù nó không hoàn hảo như bạn mong đợi, thì dù sao vẫn khá vui, và bây giờ bạn đang bắt đầu lên kế hoạch cho kỳ nghỉ tiếp theo; bạn đã tham dự cuộc thi chạy marathon đầu tiên, niềm vui của bạn đã phai nhạt, và bây giờ bạn đang tìm kiếm một cuộc đua khác để đăng ký; bạn giành được một giải thưởng cho bức tranh mà bạn vẽ bằng tất cả đam mê mang đến cho cuộc đời, và điều đó thì tuyệt vời rồi, nhưng bây giờ bạn đang bị cuốn vào việc vẽ một tác phẩm mới.

Tuy nhiên, dopamine không phải lúc nào cũng tan biến khi mong mỏi đạt được một mục tiêu đã được đáp ứng trên thực tế, nhưng khi nó va chạm với một quan niệm lý tưởng về những gì mà nó đòi hỏi để đạt được mục tiêu đó. Đôi lúc dopamine đã cạn kiệt trong lúc bạn vẫn còn nhiều tháng, nhiều năm hay thậm chí nhiều thập kỷ cần cố gắng, cần động lực để làm việc; nếu bạn muốn dopamine kéo dài thì bạn sẽ phải liên tục duy trì nó. Bạn thấy mình đang trong một dự án dài hơi nơi mà lượng công việc phải hoàn thành kéo dài lâu hơn lượng dopamine tạo động lực để làm việc.

Dopamine có thể tiêu tan sau 2 năm bước vào một mối quan hệ mới hoặc sau vài tháng làm một công việc mới; tại thời điểm đó, bạn có thể bắt đầu lại và tiếp tục một chu kỳ bất tận, bồn chồn căng thẳng và bất mãn của việc liên tục chạy theo nguồn năng lượng dopamine khác — theo đuổi một cách điên cuồng, rồi sau đó cảm thấy chán chường và hệ quả là bỏ rơi những người bạn, người yêu mới và công ty mới — hoặc bạn có thể tìm ra một cách thức để tiếp tục duy trì và vun đắp cho hứng thú/mối quan tâm của bạn với những người (bạn/yêu) và công việc mà bạn đã cam kết.

Lựa chọn sau đại diện cho tùy chọn thứ ba có sẵn một khi dopamine đã cạn kiệt, và nó liên quan đến việc chuyển đổi sang một nguồn mang lại sự thỏa mãn khác.

Chuyển sang những Khoái cảm của Ở đây và Ngay bây giờ 

Mọi thứ trong cuộc sống được phân theo cách này: chúng ta có một cách để đối xử với những điều mình muốn, và cách thức khác để đối xử với những điều ta đã có. –The Molecule of More

Một khi sự cuồng nhiệt của năng lượng dopamine đã hết sạch, và sự háo hức lúc đầu với một thứ gì đó không còn nữa, người ta nghĩ ngay đến chuyện bỏ cuộc. Khi không có dopamine truyền động lực, họ nhận ra công việc đòi hỏi nhiều nỗ lực hơn. Họ cho rằng mọi chuyện lẽ ra nên dễ dàng hơn thực tế mà chúng yêu cầu. Thay vì chỉ nhìn thấy những điều tốt đẹp, họ bắt đầu nhận thấy những vấn đề, những rạn nứt. Họ tự hỏi liệu người này/việc này có thực sự phù hợp với họ không.

Có thể là không. Nhưng sự đánh giá này không nên hoàn toàn gắn chặt với những cảm giác nhiệt tình sốt sắng và động lực bên trong của bạn. Nếu bạn vẫn cảm thấy là bạn đang có một điều tốt lành, nhưng chỉ là không còn thấy hào hứng về nó so với trước kia, có thể đơn giản là đã đến lúc chuyển sang một nguồn lạc thú khác.

Như Daniel Lieberman và Michael Long giải thích trong cuốn The Molecule of More:

Để tận hưởng những thứ chúng ta có, đối lập với những thứ có thể sẽ có, bộ não của ta phải chuyển từ dopamine hướng về-tương lai sang các hóa chất hướng về-hiện tại, đó là một bộ sưu tập các chất dẫn truyền thần kinh mà chúng ta gọi là các phân tử Ở đây và Ngay bây giờ, hay H&Ns. Hầu hết mọi người đã nghe nói về H&Ns. Chúng bao gồm serotonin, oxytocin, endorphin (phiên bản của morphine trong bộ não của bạn), và một nhóm hóa chất gọi là endocannabinoids (phiên bản cần sa của bộ não bạn). Trái ngược với niềm vui của sự mong đợi thông qua dopamine, những hóa chất này mang lại cho chúng ta niềm vui từ cảm giác và cảm xúc.

Lieberman và Long tóm tắt sự thay đổi này là “chuyển từ phấn khích sang thỏa nguyện/niềm vui.” Nó cũng có thể được mô tả là chuyển từ lựa chọn và theo đuổi sang duy trì và vun đắp — là mấu chốt của tuổi trưởng thành.

Để tránh sự thất vọng trớ trêu nảy sinh khi có được thứ bạn muốn, H&Ns cần tiếp quản nơi mà dopamine đã rời đi.

Một ví dụ hay để hiểu cách thức hoạt động của điều này đó là hãy nghĩ về chuyện tình dục. Khi bạn dụ dỗ một người lạ lên giường cùng bạn, dopamine tiết ra ào ạt; sự mong đợi mạnh mẽ. Nhưng khi bạn đạt cực khoái, dopamine nhanh chóng tiêu tan. Với sự ra đi của nó, bạn có thể cảm thấy trống rỗng, một chút hụt hẫng, và thậm chí hơi ghê tởm đối tác mà chỉ cách đây ít phút họ khiến bạn rất thèm muốn; bạn muốn biến khỏi đây và tìm đối tượng khác. Để có lạc thú mới, bạn sẽ phải lặp lại chu kỳ dụ dỗ.

Trái lại, khi bạn quan hệ với người bạn yêu, sự tiêu tan của dopamine sau khi ân ái được bù đắp bằng các hóa chất Ở đây & Bây giờ— serotonin, oxytocin, và endorphins — sẽ lấp đầy khoảng trống đó. Bạn tiếp tục tận hưởng niềm vui trong tiếng cười và sự âu yếm của tối hôm đó, và trong cuộc chuyện trò hàn huyên vào buổi ăn sáng hôm sau.

Với những cuộc tình một đêm bừa bãi, một khi dopamine mất đi, nó chẳng để lại gì ngoài sự trống rỗng (Điều này cũng có thể lý giải tại sao người ta đôi lúc cảm thấy trống rỗng sau khi thủ dâm). Còn với tình dục thân mật, những lạc thú của dopamine nhẹ nhàng chuyển thành những lạc thú của các hóa chất H&Ns.

Phía bên trái, là chu kỳ dopamine; cái mà Ông. Fleming gọi là “Parabôn thông thường.” Bên phải, cho phép niềm vui của các hóa chất H&Ns tiếp quản nơi mà dopamine rời đi.

Lieberman và Long viết rằng các phân tử Ở đây và Bây giờ “cho phép bạn trải nghiệm những gì diễn ra trước mặt bạn,” nhưng đòi hỏi một “bộ kỹ năng khác” để tham gia. Trong khi sự thúc đẩy của dopamine hoạt động theo cách tự nhiên, không chủ tâm, thì ta cần chủ động nhiều hơn mới có thể chạm đến các hóa chất H&N.

Khi họ hiểu được các hóa chất Ở đây và bây giờ, trải nghiệm chúng một cách tự nhiên liên quan đến việc học cách hoàn toàn hiện diện — sống tỉnh thức trong khoảnh khắc hiện tại. Bạn uống cạn những gì đang xảy ra bằng tất cả các giác quan của mình — bạn tìm cách chạm vào, nếm, nghe và thấy những người mà bạn đang ở cạnh họ, môi trường mà bạn đang sống và hoạt động mà bạn đang tham gia, một cách trọn vẹn nhất có thể. Bạn dành thời gian để suy ngẫm về sự ấm áp khi nhìn vào mắt người khác, cười trong một nhóm, hoàn toàn để tâm vào việc thưởng thức món bánh burger béo ngậy. Bạn thực sự dành thời gian để tận hưởng và biết ơn những gì bạn đang có.

Bạn cũng nên cân nhắc về việc tạo ra các bối cảnh để các hóa chất H&Ns phát triển. Trong khi năng lượng hưng phấn từ dopamine đảm bảo khiến cho bạn không thể nào ngừng nghĩ đến hoặc tiếp cận một người nào đó, hoặc làm một nhiệm vụ, nhưng khi đã hết dopamine, bạn cần phải chủ động hơn: “Tôi sẽ nhắn tin cho anh ấy xem thử ảnh có đi ăn trưa được không”; “Tôi cảm thấy không muốn làm nhiệm vụ này, nhưng tôi thực sự muốn trở nên xuất sắc trong lĩnh vực này nên tôi chỉ cần là một người chuyên nghiệp và tiếp tục làm”; “Buổi hẹn hò tối nay với vợ không tiện cho tôi trong tuần này, nhưng dù sao đi nữa chúng tôi vẫn sẽ đi chơi với nhau.”

The catch-22 (Bẫy 22) nói về sự chuyển tiếp từ dopamine sang H&Ns, tức là trải nghiệm những niềm vui của Ở đây & Bây giờ, bạn sẽ phải tạo ra những điều tốt đẹp ngay ở đây và bây giờ, nhưng khiến cho những điều tốt đẹp xuất hiện sẽ khó khăn hơn khi thiếu dopamine; một khi dopamine đã mất hết thì chúng ta rất dễ dàng thả trôi mọi thứ. Để thoát khỏi cái chu trình đó, bạn cần phải quyết tâm tiếp tục làm những việc mà bạn từng làm khi có mặt dopamine và ngay cả khi không có dopamine. 

Bạn cần ngậm một viên thuốc đắng để hiểu cách thức hoạt động của dopamine trong cuộc sống của bạn; một khi bạn làm vậy, không khó để xác định khi nào dopamine đang hoạt động, bởi vậy thay vì trở nên đầy hy vọng và ngây ngất quay cuồng — “Đây chính là thứ sẽ làm thay đổi cuộc đời tôi!” — bạn có thể hơi nản lòng và hoài nghi: “Không, mình biết chuyện gì đang diễn ra ở đây — bộ não của mình đang bị dopamine kích thích. Chuyện này sẽ không kéo dài đâu.”

Nhưng nó cũng trao cho bạn sức mạnh; giờ đây khi gặp phải xung đột trong khi theo đuổi thứ gì đó, bạn sẽ không tự động bỏ cuộc, chỉ để lặp lại cái chu kỳ dopamine đó nữa (“Lần này sẽ khác. Đây chính là thứ sẽ thay đổi đời mình!”). Thay vào đó, bạn sẽ ngộ ra rằng, “Không hẳn là mình đã đi sai đường, mà mình chỉ cần chuyển sang một nguồn vui khác thôi.” 

Tại sao các mối quan hệ yêu xa thường không lâu bền

Khi bạn hiểu được sự tương tác giữa dopamine và các hóa chất H&Ns, bạn có thể hiểu rõ hơn lý do tại sao các mối quan hệ yêu xa thường không bền vững.

Đầu tiên, sự mới mẻ, căng thẳng và không chắc chắn của yêu xa khiến hai bên không ngừng nhớ nhung về nhau và thôi thúc nhắn tin, gọi điện và Skype đến mức ám ảnh. Nhưng khi sự mới mẻ tan biến và viễn cảnh sẽ như thế nào nếu tiếp tục một mối quan hệ ở xa, va chạm với thực tế của những khó khăn khi duy trì mối quan hệ, dopamine bắt đầu tiêu tan.

Nhưng vì hai người yêu nhau ở hai nơi khác nhau, nên không có được các hóa chất Ở đây & Bây giờ thay thế vị trí của dopamine. Do đó khi dopamine đã hết, thì mối quan hệ cũng ra đi theo nó.

Tìm cách dung hòa giữa Dopamine và các hóa chất Ở đây và Bây giờ

Dopamine là một nơi để bắt đầu, không phải để kết thúc.

–The Molecule of More

Cuộc sống không thể vận hành chỉ dựa vào một mình dopamine hoặc H&Ns mà đúng hơn là tìm kiếm sự cân bằng giữa cả hai. 

Nếu bạn quá cuồng nhiệt vì dopamine, kết cục của bạn sẽ là bồn chồn không yên, luôn luôn bất mãn và không thể xây dựng và duy trì bất cứ thứ gì quan trọng có chiều sâu và lâu dài. Bạn sẽ liên tục đánh đổi một mục tiêu hoặc mối quan hệ cho một thứ khác mới hơn, và bỏ rơi những dự án đang còn dang dở để nhảy sang dự án khác.

Nhưng nếu bạn quá mãn nguyện với H&Ns, bạn có thể trở nên tự mãn — quá hài lòng với những gì bạn có đến mức trì trệ, tù hãm.

Điều quan trọng là biết cách bật/tắt giữa hai bộ hóa chất này cho phù hợp— cho phép bạn thỏa mãn nhưng không bao giờ trọn vẹn; thỏa mãn nhưng vẫn muốn tiếp tục tăng tiến. Bạn có khả năng thưởng thức lạc thú của cuộc chinh phục, và có thể giữ (chặt) những thứ mà bạn giành được.

Như Lieberman và Long đã chỉ ra, hai phương thức hoạt động này không bất hòa, mà chúng phối hợp với nhau. Thông tin bạn thu thập được từ việc sống trong hiện tại ở đây và ngay bây giờ, có thể dẫn dắt bạn đến với một ý tưởng mới hay mối quan hệ mới dựa trên dopamine.

Đồng thời, ngay cả khi dopamine không còn là động lực chính trong một số lĩnh vực, điều đó không có nghĩa là nó đã biến mất hoàn toàn. Ngay cả khi những niềm vui trong một công việc hay một mối quan hệ chủ yếu đã trở thành H&N, thì đôi lúc ta vẫn có thể mang nó quay trở lại. Chọn một con đường mới trong sự nghiệp của bạn, hay làm những điều mới mẻ với người hôn phối, có thể kích hoạt lại dopamine. Ngay cả khi bạn đang đi trên một con đường ổn định, quen thuộc, thì vẫn có cách để tạo ra những bước ngoặt nhỏ của sự mới mẻ trong cuộc sống.

Dopamine và những hóa chất Ở đây và Bây giờ; sự hồi hộp của cuộc săn đuổi, và niềm vui của con mồi; bạn cần cả hai để khai mở tiềm năng của bạn và đạt được hạnh phúc đích thực. 

Đọc thêm bài: 11 cách tăng dopamine mà không cần dùng thuốc ở đây

Nguồn: https://www.artofmanliness.com/articles/your-life-explained-through-dopamine/