Kỹ năng quan trọng nhiều cha mẹ quên dạy con
Theo Nir Eyal, giảng viên đại học Stanford (Mỹ), không mất tập trung là kỹ năng quan trọng nhất trong thế kỷ 21 nhưng nhiều cha mẹ lại quên dạy con điều này.
Tác giả: Nir Eyal
Chuyên gia này cũng cho rằng, trong tương lai thế giới chỉ có hai loại người: những người để cho người khác kiểm soát sự tập trung, cuộc sống của họ và những người "không thể bị phân tâm".
Sau nhiều năm nghiên cứu về sự giao thoa giữa tâm lý học, công nghệ, ông nhận ra một trong những sai lầm lớn nhất của các bậc phụ huynh là không cho con quyền tự kiểm soát thời gian của chính mình. Cha mẹ cần phải hiểu, trẻ chịu trách nhiệm là điều hoàn toàn bình thường. Chỉ khi biết cách thực hành quản lý hành vi, chúng mới biết cách quản lý thời gian và sự chú ý.
Ảnh minh họa: Caiaimage/Chris Ryan
Dạy con từ thủa còn thơ
Khi con gái của Eyal lên 5 tuổi và liên tục đòi xem iPad, ông và vợ biết đã đến lúc phải hành động. Hai vợ chồng tôn trọng nhu cầu của con nhưng đồng thời giải thích một cách dễ hiểu nhất có thể. Đó là xem quá nhiều sẽ ảnh hưởng đến những thứ con yêu thích. Chẳng hạn, nếu dành phần lớn thời gian cho các ứng dụng và video, con sẽ không còn nhiều cơ hội để chơi với bạn ngoài công viên, bơi ở bể bơi hay chơi cùng cha mẹ.
Biết cách hoài nghi
Eyal cũng giải thích về việc các ứng dụng và video trên iPad do những người rất thông minh làm ra. Mục đích của họ là thiết kế chúng sao cho con bị cuốn vào và xem liên tục.
Điều quan trọng là con của chúng ta hiểu được động cơ của các công ty game, mạng xã hội. Dù các sản phẩm của họ thú vị, hấp dẫn, họ cũng đang kiếm lời từ thời gian và sự chú ý của chúng ta. Tuy những kiến thức này có vẻ to tát với một đứa trẻ 5 tuổi, Eyal cảm thấy cần phải trang bị cho con khả năng ra quyết định về thời gian xem thiết bị và thực thi quy tắc của riêng mình.
Trẻ cần đủ quyền tự chủ
Tiếp theo, vợ chồng Eyal hỏi suy nghĩ của con gái về thời gian xem màn hình bao nhiêu là đủ. Ông thừa nhận họ đã mạo hiểm khi cho con quyền tự quyết, nhưng rất đáng để thử.
Ông đã nghĩ cô bé sẽ nói "cả ngày" nhưng ngược lại, cô bé chỉ muốn xem "hai tập". Hai tập của một chương trình cho trẻ em trên Netflix vào khoảng 45 phút, ông giải thích và tiếp tục hỏi lại con. Cô bé đồng ý và giao kèo với bố. Với Eyal, 45 phút là vừa đủ vì nó sẽ có nhiều thời gian cho các hoạt động khác.
Để bảo đảm không xem quá 45 phút một ngày, con gái ông dùng đồng hồ bấm giờ. Eyal không quên giao hẹn sẽ xem lại thỏa thuận nếu con không thể giữ lời hứa với bản thân và cha mẹ.
Ngăn chặn sự phân tâm bằng "hiệp ước nỗ lực"
Khi con gái lên 10, Eyal vẫn cho con quyền tự quản lý thời gian. Cô bé thực hiện một số điều chỉnh khi lớn lên như đổi thời gian xem hàng ngày thành xem phim cuối tuần. Cô cũng thay đồng hồ bấm giờ bằng loa thông minh Alexa.
Điều quan trọng là đây là những quy định của con, không phải của cha mẹ và con chịu trách nhiệm thực thi chúng. Theo Eyal, đây chính là "hiệp ước nỗ lực", một loại cam kết cần đến nỗ lực nhiều hơn để hoàn thành một hành động nào đó mà họ không mong muốn.
Loại cam kết này có thể giúp chúng ta trở nên không bị phân tâm. Nhiều phụ huynh muốn biết thời lượng chính xác một đứa trẻ nên xem tivi, điện thoại hàng ngày, nhưng không có con số tuyệt đối nào cả. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến nó như nhu cầu cụ thể của con, hoạt động con làm trên mạng hay các hoạt động ngoài đời.
Thảo luận và tôn trọng bất đồng ý kiến
Theo chuyên gia Eyal, điều quan trọng nhất là cho trẻ tham gia vào cuộc thảo luận, giúp chúng đặt ra quy định của mình. Khi cha mẹ áp đặt giới hạn mà không có ý kiến của trẻ, chúng có xu hướng bực tức và muốn gian lận.
Thực tế, chúng ta sẽ có những cuộc tranh luận nảy lửa về vai trò của công nghệ trong gia đình và cuộc sống của con cái. Không có gì bảo đảm sự hòa hợp giữa cha mẹ và con cái. Tuy nhiên, Eyal cho rằng, tôn trọng ý kiến trái chiều là dấu hiệu của một gia đình lành mạnh.
Phân tâm là một vấn đề như bao vấn đề khác. Dù trong doanh nghiệp lớn hay gia đình nhỏ, khi thảo luận các vấn đề cởi mở và trong môi trường mà chúng ta cảm thấy an toàn, được ủng hộ, chúng ta có thể giải quyết nó cùng với nhau.
Công nghệ ngày một phổ biến hơn. Ngoài giúp con nhận thức được sản phẩm công nghệ ra đời với mục đích gây nghiện cao, chúng ta cần tin tưởng vào khả năng vượt qua sự phân tâm của con. Nó là trách nhiệm, cũng là quyền lợi của con khi sử dụng thời gian một cách khôn ngoan.
Huy Phương (Theo CNBC)
------------------------------------
Tìm đọc cuốn sách Không Thể Sao Nhãng của Tác giả: Nir Eyal
Trong "Không thể sao nhãng: Kiểm soát sự tập trung và sống đời bạn muốn", Eyal tiết lộ những yếu tố tâm lý khiến ta sao nhãng. Ông mô tả giải pháp không đơn giản là đoạn tuyệt với các thiết bị điện tử, và đưa ra một mô hình bốn bước dựa trên nghiên cứu để giúp ta duy trì tập trung và hoàn thành công việc.
Mang thông điệp mạnh mẽ và lạc quan, "Không thể sao nhãng" cung cấp những kỹ thuật thực tiễn để kiểm soát thời gian và sự tập trung, giúp bạn sống cuộc đời bạn muốn.
Xem sách tại