Nói gì khi mọi người hỏi lý do bạn không sinh con?
*Gửi tặng chính tôi và những ai đi cùng con đường*
Là một phụ nữ đã kết hôn và sắp bước vào tuổi 40, tôi không hề chuẩn bị gì cho câu hỏi mang tính xâm phạm riêng tư xoay quanh chuyện sinh nở của mình.
Cách đây 5 năm, khi mới hẹn hò Mike – người sau này là chồng tôi, chúng tôi đã từng có một cuộc trò chuyện về sinh nở. Sau khi kết hôn hồi tháng 4, chủ đề này thực sự trở thành một cuộc khủng hoảng toàn diện.
Tôi hiểu sự lo lắng này. Thời trẻ, rất nhiều người trong chúng ta được dạy rằng “Đầu tiên là tình yêu, sau đó là hôn nhân, tiếp đó là một đứa bé trong xe đẩy”. Không có dấu hoa thị kèm theo một lời chú giải ngắn gọn rằng “Những bước ngoặt này có thể sẽ không bao giờ được hoàn thành theo thứ tự đã nêu, hoàn toàn không”.
Những người họ hàng đầy thiện ý chạm lấy cánh tay tôi và hỏi khi nào vợ chồng tôi sinh con. Tôi bực bội với lời nói khéo này, cứ như là tôi, anh chồng ngọt ngào và chú mèo yêu quý của chúng tôi vốn không phải là một gia đình trọn vẹn ấy. Gương mặt họ xị xuống khi tôi thông báo rằng chúng tôi không có ý định sinh con.
“Tiếc thật”, họ nói. “Cháu sẽ là một bà mẹ tuyệt đấy”.
Người quen thì còn kém duyên hơn: Khi nào hai vợ chồng làm một thằng nhóc đây? “Tết Công – Gô nhé! ”, tôi đáp, khiến tất cả mất hứng. Tôi giả vờ không đến ý đến việc họ ái ngại nhìn nhau. Ngay cả bác sĩ riêng của tôi cũng có ý kiến trong chuyện này, năm ngoái khuyên tôi “cứ thoải mái” về chuyện sinh con.
Trước kia tôi thường không biết nên làm gì khi rơi vào những tình huống như vậy. Nhưng sau khi đi từ tranh cãi, nghiền ngẫm và bối rối, hiện giờ tôi nhận ra mình không phải phản ứng theo cách tiêu cực như vậy nữa. Khi tôi muốn giữ gìn mối quan hệ bạn bè (và với bác sĩ), tôi sẽ hít một hơi và cố gắng tự nhủ làm theo 5 điều dưới đây:
Đừng phản ứng phòng thủ
Hầu hết bạn thân của tôi là dân thành phố phóng khoáng, và họ đều không có con ruột. Thực tế là, chúng tôi hiếm khi bàn luận về lý do lựa chọn cuộc sống không con cái.
Tôi cho rằng họ cũng có một vài lý do giống tôi, từ điên rồ cho tới nghiêm túc: Chúng tôi trân trọng lối sống linh hoạt của mình, con cái sẽ ngốn nhiều thời gian và tài chính, chi phí nuôi trẻ con đắt đỏ lấn áp và tất cả chúng ta đều gặp phải lo lắng ở nhiều mức độ về tương lai của mình. Tại sao phải liều lĩnh khi có quá nhiều rủi ro như vậy trong việc làm bố làm mẹ?
Tôi may mắn được ở bên nhiều người phụ nữ có tư tưởng cởi mở. Nếu tôi vẫn sống ở quê, một khu ngoại ô nho nhỏ ở Albany, tôi không chắc mình sẽ được ủng hộ như vậy. Tôi chuyển đi vào mùa hè năm lớp 7 và từ đó chưa từng trở về. Chỉ cần Lướt Facebook sẽ thấy đám bạn bè thời thơ ấu của tôi ai nấy cũng ôm ấp con nhỏ. Tôi có thể tưởng tượng áp lực sinh con sẽ lớn thế nào nếu tôi vẫn sống ở đó.
Khi người lạ hỏi về những dự định cho một cuộc sống không con cái của tôi, tưởng chừng như điều họ thực sự muốn biết phải là: tôi là loại người gì vậy.
Tôi phải nỗ lực để giữ bình tĩnh. Sau vài hơi thở sâu, tôi đảo lại những câu trả lời quen thuộc trong tâm trí mình với giọng ôn tồn: Vâng, tôi thích trẻ con nhưng không cảm thấy điều này là nhất thiết. Không, tôi không sinh con không phải vì tôi ích kỷ.
Rồi tôi lịch sự khẳng định rằng tôi và chồng mình đều đưa ra quyết định dựa trên những điều thích hợp cho cả hai. Tôi sẽ không chia sẻ gì thêm nếu tôi không muốn.
Với một số người, “không sinh con” đi ngược lại với thế giới quan của họ
Khi họ có những phản ứng tiêu cực (về việc người khác không sinh con), thì dường như phần lớn là bởi họ cảm thấy việc ấy chẳng hề đi đúng quy luật vốn có kia. Đôi khi chuyện đó có thể dẫn tới những kết quả đối chọi nhau.
Nhiều người cho rằng sinh con sau khi kết hôn là quá trình tự nhiên của cuộc sống. Họ thậm chí có thể nhìn nhận việc tôi không muốn sinh con là sự lăng mạ cá nhân, như thể tôi đang chỉ trích lựa chọn của họ vậy.
Biện hộ cho bản thân mình với những người khác quan điểm không chỉ rất khó chịu mà họ còn chẳng mấy nhiệt tình với quyết định của tôi, trừ khi họ quyết định cũng sẽ không có con.
“Đôi khi người ta cần tránh xa khỏi những tình huống có nguy cơ xảy ra” – tiến sĩ Maureen Kelly, giám đốc điều hành tại Hiệp hội Y học Sinh sản Mỹ nói. “Suốt những năm qua, có rất nhiều bệnh nhân nói với tôi rằng họ tránh những buổi gặp mặt gia đình vì chắc chắn sẽ có người hỏi những câu gây bực bội”.
Thời thế đang thay đổi
Tôi cảm thấy dễ chịu khi biết rằng ngày càng có nhiều phụ nữ lựa chọn giống mình.
Theo số liệu gần đây nhất của Trung tâm Thống kê Sức khỏe Quốc gia ở Mỹ, tỷ lệ sinh sản ở giảm từ 62 ca sinh/1000 phụ nữ xuống còn khoảng 15-44. Sống ở một xã hội mà mạng lưới an toàn cho các bà mẹ rất hạn hữu (và cả những hậu quả kinh tế đáng kể), thì trì hoãn sinh con cho tới tuổi 30 hoặc không sinh con ngày càng phổ biến.
Và mặc dù đây là quyết định của cả hai vợ chồng, thì tôi thấy rằng tôi vẫn là người phải giải thích lý do nhiều hơn.
Sinh đẻ là chủ đề nhạy cảm, với tất cả mọi người
“Mọi người không nên hỏi một người phụ nữ về lựa chọn sinh đẻ của họ”- tiến sĩ Kelly nói. “Mọi người ở đây bao gồm những bà mẹ, các chị em, bạn bè thân thiết, người quen và thành viên khác trong gia đình. Đây là chủ đề rất riêng tư và nên được xem xét là có giới hạn trừ khi họ tự nhắc tới”.
Nói về vấn đề tự nhiên nhạy cảm này, tiến sĩ Kelly khuyên nên đi theo sự dẫn dắt của người được hỏi. “Nếu cô ấy muốn bàn đến chuyện này thì hãy nói dưới góc độ của cô ấy và hãy ủng hộ, không nên phán xét”.
“Nếu ai đó bộc bạch với bạn”, tiến sĩ Kelly nói “đừng nói rằng việc có con dễ dàng với bạn như nào, hoặc so sánh những khó khăn hay quyết định của người đó với bạn hay với bất kỳ ai”.
Tham gia vào những cuộc thảo luận khó nhọc này càng làm tôi thông cảm hơn cho những người thân yêu đang khổ sở vì hiếm muộn. Tôi cố gắng hết sức để cổ vũ họ cho dù họ đang mong đợi kết quả gì.
Trân trọng con đường đã chọn
Đôi khi tôi tưởng tượng ra một phiên bản khác của mình, sinh con và sống ở một vũ trụ song hành. Cô ấy xoay sở những buổi đi chơi của con, sắp xếp những buổi ngủ trưa và chấp nhận những lời xin phép xem phim Moana nhiều lần liên tiếp.
Tôi tưởng tượng rằng, trong một khoảnh khắc bình lặng, người phụ nữ này tự hỏi cuộc sống của cô ấy sẽ ra sao nếu không sinh con.
Tôi sẽ nói với cô ấy rằng hãy hạnh phúc với vai trò làm mẹ, còn tôi cũng hài lòng với cuộc sống không con cái này.
Hiệu đính: Tuấn Dật
Ảnh: CSA IMAGES/PRINTSTOCK COLLECTION VIA GETTY IMAGE from Huffingtonpost
Nguồn: What to Say When People Ask Why You Aren’t Having Children By ANNA GOLDFARB
Nguồn bài dịch: https://thuyhoa87.wordpress.com/2017/09/02/noi-gi-khi-moi-nguoi-hoi-ly-do-ban-khong-sinh-con/