Vì sao chúng ta nên ít ý kiến lại

Cuộc đời này đúng là một mớ hỗn độn, và có những điều cần phải nói thẳng ra: Ý kiến thì ai cũng có, giống như ai cũng có cái… ấy thôi. Nhưng phần lớn chúng đều nhảm nhí cả. Vậy nên, đây là quan điểm của tôi: Chúng ta cần bớt ý kiến đi, bớt thật nhiều nữa.

Cái Bẫy Số Lượng Lấn Át Chất Lượng

Ngày xưa, con người ta khiêm nhường hơn. Ai cũng hiểu rằng không có gì là hoàn hảo cả. Sự uy tín dựa trên học vấn, bằng cấp, kinh nghiệm. Muốn được lắng nghe, phải có trình độ, phải chứng minh được năng lực.

Còn bây giờ, nhờ vào internet, ai cũng tự phong mình là chuyên gia. Vấn đề là chúng ta đang chìm ngập trong biển thông tin. Mà khi có quá nhiều thứ để tiếp nhận, người ta dễ lầm tưởng rằng càng biết nhiều thì càng giỏi giang, càng thông thái. Và đó chính là cái bẫy: Chúng ta để ý tới mọi thứ, nghĩ rằng mọi ý kiến đều đáng để nghe, để cân nhắc. Nhưng sự thật không phải thế.

Hiệu Ứng Dunning-Kruger: Ảo Tưởng Càng Bùng Phát

Hiệu ứng Dunning-Kruger nói rằng: Người càng biết ít về một lĩnh vực, thì lại càng tự tin vào hiểu biết của mình. Ngược lại, người càng am hiểu sâu, lại càng thấy mình chẳng biết gì.

Nghe thì ngược đời, nhưng lại rất hợp lý. Bởi càng đào sâu vào một vấn đề, bạn càng nhận ra mình chưa biết gì nhiều, càng thấy thế giới rộng lớn và phức tạp nhường nào. Mà internet lại như cái loa phóng đại hiệu ứng này: Ai cũng có thể viết, nói, đăng bất kỳ thứ gì, ở bất kỳ đâu, bất kỳ lúc nào. Kết quả là một biển lớn tự tin ảo và thông tin sai lệch, khiến chúng ta bối rối, không biết phải tin vào đâu.

Hiểm Họa Từ Những Ý Kiến Thiếu Hiểu Biết: Đừng Tin Vào Mọi Thứ Bạn Đọc

Ý kiến thiếu hiểu biết nguy hiểm ở chỗ: Thứ nhất, bạn có thể dễ dàng tìm được thứ để củng cố niềm tin của mình trên Google. Dù bạn là ai, tin vào điều quái đản gì, cũng sẽ có ai đó trên mạng nói rằng bạn đúng.

Thứ hai, và quan trọng hơn, là những ý kiến sai lệch ấy giờ đây có thể lan truyền như cháy rừng. Ngày trước, nếu bạn tin vào điều gì ngớ ngẩn, thì đó chỉ là chuyện riêng bạn. Nhưng bây giờ, khi ai cũng có thể bày tỏ quan điểm, thông tin sai lệch dễ dàng lan ra khắp nơi, và điều đó làm cho người khác khó mà phân biệt được đâu là đúng, đâu là sai.

Làm Thế Nào Để Vừa Hiểu Biết, Vừa Giữ Được Sự Bình Tĩnh Giữa Biển Thông Tin?

• Tìm đến những nội dung dài, phân tích sâu:
  Những vấn đề quan trọng thường phức tạp và cần được đào sâu, phân tích kỹ lưỡng. Nếu một nội dung chỉ mất dưới 30-40 phút để đọc hoặc xem, có lẽ nó chưa đủ để hiểu vấn đề. Hãy dành thời gian đọc sách, xem phim tài liệu, nghe podcast thật kỹ lưỡng về những chủ đề bạn quan tâm.
• Chú ý đến chuyên môn (nhưng đừng tuyệt đối hóa):
  Bằng cấp và chuyên môn có giá trị, vì nó thể hiện thời gian và công sức người ta đã bỏ ra để nghiên cứu. Tuy vậy, hãy cẩn thận với những người nổi loạn, thích đi ngược lại đám đông chỉ để gây chú ý. Trên mạng, không thiếu những “chuyên gia tự phong” muốn nổi tiếng bằng cách đưa ra ý kiến ngược đời. Hãy tỉnh táo.
• Có lý do chính đáng trước khi phản biện số đông:
  Nếu bạn muốn đi ngược dòng, hãy chắc rằng bạn đã suy nghĩ thấu đáo về hậu quả và đã tìm hiểu kỹ lưỡng vấn đề. Hãy đọc nhiều tài liệu, lắng nghe cả ý kiến trái chiều, và đảm bảo rằng quan điểm của bạn dựa trên bằng chứng vững chắc. Đừng chỉ dựa vào cảm giác hay trực giác nhất thời.

Nguồn: Why You Should Have Fewer Opinions | Mark Manson