Vì sao những mối quan hệ với kẻ thao túng hoặc kẻ ái kỷ lại có sức tàn phá ghê gớm đến vậy?

Khi yêu hay gắn bó với một người có tính cách thao túng hoặc ái kỷ, bạn có thể đã chịu những sang chấn sâu xa, thậm chí đến mức bản thân bạn còn chưa ý thức được điều đó. Hãy tiếp tục đọc để khám phá xem họ đã làm thay đổi cách bạn nhìn nhận bản thân và thế giới xung quanh như thế nào.

(Lưu ý: Trong bài viết này, tôi sử dụng đại từ "anh ấy" cho thuận tiện, nhưng phụ nữ cũng có thể là người thao túng hoặc mắc chứng ái kỷ.)

Họ làm bạn mất niềm tin rằng con người vốn là tốt đẹp

Con người thường lớn lên với niềm tin rằng phần lớn mọi người đều tử tế. Nhưng nếu bạn từng trải qua tổn thương từ thời thơ ấu, như bị lạm dụng chẳng hạn, niềm tin đó có thể sụp đổ từ rất sớm. Những người lẽ ra phải bảo vệ bạn đã không làm điều đó.

Và nếu bạn bước vào tuổi trưởng thành với lòng tin rằng người đời nhìn chung vẫn tốt, rồi lại vướng vào một mối quan hệ với kẻ thao túng, thế giới quan ấy có thể thay đổi hoàn toàn.

Người ấy từng nói yêu bạn. Rồi bỗng một ngày, anh ta lộ nguyên hình là một con người hoàn toàn khác, một con người mà gương mặt sau lớp mặt nạ khiến bạn hoảng sợ. Bạn nhận ra rằng, không những anh ta không quan tâm đến bạn, mà bạn chưa từng là điều gì quan trọng trong tâm trí anh ta.

Image: Olena Yakobchuk/Shutterstock

Họ làm bạn mất niềm tin vào chính mình

Một phần trong chiến thuật của kẻ thao túng là khiến bạn nghĩ rằng mình không đủ khả năng để sống mà không có họ.

Cô ta sẽ nói rằng bạn điên, rằng những gì bạn thấy và nghe “không hề thực sự xảy ra.” Khi bạn bắt đầu hoang mang, bạn sẽ dần phụ thuộc vào cô ta để biết đâu là “sự thật.” Cách thao túng này giúp cô ta giữ bạn lại bên mình, để tiếp tục được nuôi dưỡng bằng cảm giác được kiểm soát và được ngưỡng mộ.

Bạn sẽ bắt đầu nghi ngờ chính cảm nhận của bản thân. Kẻ thao túng thậm chí còn giấu đồ của bạn rồi đổ lỗi rằng bạn hậu đậu, không đáng tin. Họ sẽ nói bạn bị điên, rằng họ đã kể với người khác bạn điên thế nào, và rằng bạn bè hay gia đình đều nghĩ bạn có vấn đề.

(Xem thêm: "Kẻ thao túng khiến bạn tin rằng người khác cũng nghĩ bạn điên")

Họ làm bạn mất niềm tin vào người khác

Kẻ thao túng thường nói về những người yêu cũ một cách đầy tiếc nuối, hoặc tỏ ra rằng họ có thể có được bất kỳ ai mình muốn. Họ khiến bạn nghi ngờ chính bạn bè mình, cả những người mới gặp, thậm chí cả người xa lạ.

Họ chia rẽ bạn và mọi người xung quanh. Họ “chia phe,” tạo ra sự đối đầu để bạn bị cô lập khỏi những người thân thiết. Một chiêu quen thuộc là bảo bạn rằng người bạn thân của bạn đang tán tỉnh họ, và nếu bạn không biết cư xử, thì họ còn nhiều lựa chọn khác.

Khi bị nói vậy, bạn bắt đầu nhìn bạn bè bằng ánh mắt nghi ngờ. Bạn bắt đầu thấy ai cũng có thể là “đối thủ.” Bạn có thể hiểu nhầm cả những cử chỉ thân thiện là sự ve vãn, vì kẻ thao túng đã gieo vào đầu bạn ý nghĩ rằng họ được khao khát bởi bao người.

Những kẻ như vậy cũng thường xuyên ngoại tình, càng khiến bạn mất lòng tin vào thế giới bên ngoài.

Họ khiến bạn xa cách với gia đình và bạn bè

Như đã nói ở trên, kẻ thao túng dùng chiến thuật chia rẽ để cô lập bạn khỏi những người yêu thương. Họ không muốn bạn bị “xao nhãng” khỏi việc cung cấp năng lượng cảm xúc cho họ.

Họ sẽ bịa chuyện rằng bạn bè và gia đình nghĩ bạn điên. Họ kể những điều khủng khiếp mà người thân “nói xấu” bạn, phần lớn trong số đó hoàn toàn là dối trá.

Mục đích là để bạn dần dần rời xa những người quan trọng nhất trong cuộc sống, chỉ còn lại một mình – trong tay họ.

Họ khiến bạn không còn muốn yêu thêm lần nào nữa

Thời gian đầu, kẻ thao túng sẽ “dội bom tình cảm” lên bạn. Anh ta khen bạn tuyệt vời, nói rằng chưa bao giờ cảm thấy như vậy trước đây, những lời ngọt ngào mà ai cũng ao ước được nghe từ người mình yêu.

Nhưng ngay khi biết bạn đã yêu thật lòng, anh ta bắt đầu hạ thấp bạn. Anh ta từng đặt bạn lên tận mây xanh, rồi chính tay đẩy bạn ngã xuống, và cú ngã ấy, đau đớn vô cùng. Từ đó trở đi, anh ta liên tục thể hiện bằng lời nói và hành vi rằng bạn không đủ tốt.

Sau trải nghiệm ấy, thật khó để bạn muốn bước vào một mối quan hệ mới. Bạn bắt đầu cảnh giác với những dấu hiệu như "yêu quá nhanh", nhưng chính điều đó lại khiến việc hẹn hò trở thành cuộc săn lùng những lá cờ đỏ đầy lo lắng.

Họ làm con bạn xa lánh bạn

Nhiều kẻ thao túng hoặc mắc chứng ái kỷ xem con cái là phần mở rộng của chính họ. Họ không phân biệt ranh giới giữa “tôi” và “con tôi.”

Khi con bắt đầu lớn và thể hiện cái tôi riêng – chẳng hạn nói “không” nhiều hơn, đó là điều hoàn toàn tự nhiên. Nhưng kẻ thao túng không chịu được điều này, vì họ đòi hỏi sự trung thành tuyệt đối.

Việc đứa trẻ nói "không" có thể châm ngòi cho cơn giận dữ đặc trưng của người ái kỷ. Họ sẽ nói với con những điều dối trá, tàn nhẫn về người còn lại, nhằm kéo con về phía mình, và cũng là để “trừng phạt” đứa trẻ vì đã dám đặt ranh giới.

(Xem thêm: “10 lời khuyên để cùng nuôi con với một người mắc chứng ái kỷ”)

Họ khiến bạn quên mất mình từng là ai

Có thể bạn từng có một công việc bạn đam mê, những sở thích khiến bạn thấy mình có giá trị. Nhưng kẻ thao túng sẽ hạ thấp mọi thứ bạn quan tâm, vì họ thấy những điều đó là mối đe dọa đến sự chú ý mà bạn dành cho họ. Họ có thể ép bạn nghỉ việc, khiến bạn lệ thuộc vào họ về mặt tài chính. Đó là một hình thức bạo hành.

Tác giả: Stephanie A. Sarkis Ph.D.

Nguồn: Why Relationships With Gaslighters or Narcissists Can Be So Devastating | Psychology Today

Tìm đọc sách Khi Vây Quanh Là Những Người Ái Kỷ – Trong cuốn sách Thomas Erikson phân tích tác động của hành vi ái kỷ lên các mối quan hệ cá nhân, gia đình, và xã hội, đồng thời chỉ ra sự lan rộng của "văn hóa ái kỷ" trong thời đại ngày nay. Cuốn sách gồm 4 phần 28 chương cung cấp những hướng dẫn thực tế để giúp độc giả tự bảo vệ mình, thoát khỏi những mối quan hệ độc hại, và xây dựng cuộc sống lành mạnh hơn.

https://s.shopee.vn/BJGiFSNhn