Giọng nói của mẹ định hình bộ não đang phát triển của trẻ ra sao

Không có gì đáng ngạc nhiên khi trẻ thích nghe giọng nói của mẹ hơn là người xa lạ. Từ khi còn nằm trong bụng mẹ, các con đường thính giác đang phát triển của thai nhi cảm nhận được âm thanh và rung động của mẹ nó. Ngay sau khi chào đời, đứa trẻ có thể xác định được giọng của mẹ và sẽ cố gắng để nghe giọng nói của mẹ tốt hơn những giọng phụ nữ không quen thuộc. Một nghiên cứu năm 2014 về trẻ sinh non cho thấy việc phát bản ghi âm giọng nói của mẹ khi trẻ mút núm vú giả là đủ để cải thiện sự phát triển kỹ năng bú bằng miệng và rút ngắn thời gian nằm viện của trẻ. Giọng nói của người mẹ có thể dỗ dành đứa trẻ trong những tình huống đầy căng thẳng, làm giảm nồng độ cortisol, hoc-mon stress và tăng mức oxytocin, hoc-mon liên kết xã hội. Thậm chí các nhà khoa học còn tìm thấy sức mạnh của giọng nói của người mẹ đối với não bộ của trẻ sơ sinh: giọng nói của mẹ kích hoạt vỏ não trước trán và vùng thái dương sau bên trái mạnh hơn một giọng nói xa lạ, chuẩn bị cho trẻ thực hiện nhiệm vụ chuyên biệt là xử lý giọng nói.

Dù theo trực giác thì giọng nói của mẹ có sức mạnh đặc biệt đối với trẻ sơ sinh và trẻ mới chập chững biết đi, vậy điều gì xảy ra khi đứa trẻ lớn lên? Nhà sinh học thần kinh Daniel Abrams tại Trường Y Đại học Stanford, cùng nhóm các nhà nghiên cứu của ông tìm cách trả lời cho câu hỏi này bằng cách dùng MRI chức năng (fMRI), một kỹ thuật hình ảnh thần kinh đo lường hoạt động não bộ bằng cách phát hiện những thay đổi chuyển hóa trong lưu lượng máu. Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra 24 trẻ trong độ tuổi từ 7 đến 12, có chỉ số IQ bình thường, không mắc phải các chứng rối loạn phát triển và được nuôi dưỡng bởi mẹ ruột. Khi ở trong máy MRI, những đứa trẻ này được nghe những đoạn ghi âm những từ vô nghĩa do mẹ chúng hoặc những phụ nữ khác nói. Các nhà nghiên cứu đặc biệt lựa chọn những từ vô nghĩa để không kích hoạt những mạch não liên quan đến ngữ nghĩa. Bất chấp điều đó, bọn trẻ vẫn có thể xác định chính xác giọng mẹ hơn 97 phần trăm tổng số lần trong vòng chưa đầy một giây.

Nhưng điều gì đã xảy ra khi những đứa trẻ lớn hơn được nghe giọng của mẹ chúng? Nhóm nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng việc lắng nghe giọng bà ấy sẽ gây ra nhiều hoạt động hơn trong những vùng não bộ được gọi là ‘chọn lọc-giọng nói’, bao gồm nhận ra giọng nói và xử lý giọng nói, so với khi chúng nghe những giọng nữ lạ. Song những gì mà các nhà khoa học phát hiện ra còn đáng chú ý hơn. Giọng nói của người mẹ đã kích hoạt một loạt các cấu trúc não bao gồm hạch hạnh nhân, cơ quan điều chỉnh cảm xúc, nhân cạp (nucleus accumbens) và vỏ não trung gian trước trán, là một phần của mạch phần thưởng chính và vùng khuôn mặt hình thoi, nơi xử lý những thông tin trực quan về khuôn mặt. Mô hình hoạt động não bộ này có thể được ví như một dấu vân tay thần kinh, nơi giọng nói của mẹ kích hoạt hoạt động đặc thù trong não bộ của đứa bé con cô. 

Cuộc nghiên cứu chưa dừng lại ở đó. Nhóm nghiên cứu còn phát hiện thấy càng có nhiều kết nối thần kinh giữa những vùng não bộ ‘chọn lọc-giọng nói’ này với những vùng não có liên quan đến tâm trạng, phần thưởng và xử lý khuôn mặt, thì đứa trẻ càng có nhiều khả năng giao tiếp xã hội. Nói cách khác, dấu vân tay thần kinh của giọng nói mẹ trong não bộ của trẻ có thể dự đoán được khả năng giao tiếp xã hội của đứa trẻ đó.

Nếu dấu vân tay thần kinh đó được coi như một dấu ấn sinh học trong não của trẻ thì nó sẽ khác biệt ra sao ở những trẻ mắc phải các rối loạn về chức năng xã hội, chẳng hạn như chứng tự kỷ? Và dấu vân tay thần kinh thay đổi như thế nào ở tuổi thiếu niên và khi trưởng thành?

Câu trả lời cho những câu hỏi này vẫn còn là ẩn số, nhưng ngày nay khoa học đã chứng minh rằng hầu hết chúng ta đều mang giọng nói của mẹ trong các biểu đồ thần kinh của não bộ chúng ta: những câu chuyện kể của mẹ trước lúc đi ngủ, cuộc trò chuyện vào giờ ăn tối và tiếng nói chuyện chúng ta nghe trước khi ra đời, cũng thật như dấu vân tay, giúp nhận diện chúng ta một cách độc nhất vô nhị, cho phép sự phát triển về cảm xúc và giao tiếp xã hội trong thời ấu thơ và có thể là suốt cả cuộc đời.

Dịch bởi Chó béo cute

Nguồn

https://aeon.co/ideas/how-a-mother-s-voice-shapes-her-baby-s-developing-brain