Sự bỏ rơi về cảm xúc từ thời thơ ấu có thể kìm hãm bạn như thế nào

Điểm chính:

• Giọng nói mạnh mẽ mà bạn sinh ra đã có vẫn đang ở trong bạn, chỉ chờ bạn tìm lại.
• Khi bạn bắt đầu mạnh dạn lên tiếng, việc đứng lên bảo vệ bản thân sẽ trở nên dễ dàng hơn.
• Việc lên tiếng là cách tốt để tự mình xác nhận những cảm xúc mà bạn không nhận được khi còn bé.

Là một chuyên gia về sự bỏ rơi cảm xúc ở trẻ em, tôi nhận ra rằng rất nhiều người đã bị tước đi một điều quý giá từ thuở ấu thơ. Đa phần họ thậm chí không biết điều đó đã mất.

Đó là tiếng nói của họ.

Không phải tiếng nói theo nghĩa đen. Hầu hết những người từng bị bỏ rơi về mặt cảm xúc đều có rất nhiều điều muốn nói và họ cũng nói rất nhiều. Họ nhanh chóng thốt ra những câu như:

• “Bạn thế nào rồi?”
• “Có chuyện gì không?”
• “Ừ, tôi sẽ giúp bạn.”
• “Mọi thứ vẫn ổn mà!”
• “Tôi ổn.”
• “Tôi không cần giúp đỡ đâu.”
• “Chắc rồi, tôi sẽ làm việc đó với bạn.”
• “Cứ giao việc đó cho tôi, tôi làm được mà.”

Nghe có vẻ chỉ là những câu nói ngẫu nhiên, nhưng tất cả đều có một điểm chung: chúng nói về “bạn” mà không phải về “tôi.” Đây là cách mà những người từng lớn lên trong sự bỏ rơi cảm xúc biểu đạt. Họ đã học được rằng: “Mọi thứ đều là vì bạn.”

Image: Ground Picture/Shutterstock

Tiếng Nói Của Một Đứa Trẻ Thông Thường

Nếu bạn từng ở bên một em bé, bạn sẽ thấy chúng biểu đạt cảm xúc một cách tự nhiên. Khi chưa biết nói, chúng khóc hoặc cười để cho bạn biết cảm giác của mình. Khi biết nói, chúng sẽ reo lên “Xe tải!” khi nhìn ra cửa sổ và nhìn thấy chiếc xe tải.

Trẻ em sinh ra với một tiếng nói tự nhiên, sẵn sàng để chúng dùng. Những gì chúng cảm thấy và suy nghĩ đều không có lớp vỏ bọc nào. Mọi thứ đều tuôn trào ra ngay lập tức.

Nhưng thật đáng buồn, nhiều đứa trẻ phải học cách che giấu tiếng nói ấy quá sớm.

Tiếng Nói Của Đứa Trẻ Bị Bỏ Rơi Cảm Xúc

Hãy tưởng tượng bạn là một đứa trẻ và bạn bị tổn thương. Khuôn mặt và ngôn ngữ cơ thể của bạn bộc lộ cảm xúc rõ ràng, nhưng bố mẹ lại cư xử như chẳng có chuyện gì. Hãy tưởng tượng khi bạn tìm đến bố mẹ để tìm kiếm sự an ủi, nhưng họ lại không có mặt.

Mỗi ngày, bạn bước qua tuổi thơ mà không mấy khi được hỏi:

• Hôm nay con buồn sao?
• Có chuyện gì xảy ra ở trường khiến con buồn không?
• Điều này có làm con sợ không?
• Con muốn gì?
• Con cảm thấy thế nào?
• Con cần gì?

Khi bạn không được hỏi những câu như vậy đủ nhiều, trí óc trẻ thơ của bạn sẽ tự cho rằng cảm xúc, mong muốn và nhu cầu cá nhân của mình không đáng để bận tâm. Tại sao phải nói ra khi không ai thực sự để tâm?

Hãy tưởng tượng bạn lớn lên mỗi ngày mà chẳng nhận được sự phản hồi nào về chính mình. Không ai nói với bạn:

• “Con thật giỏi toán đấy! Nhưng chúng ta cần cố gắng tập trung hơn ở trường.”
• “Có vẻ con không hứng thú với bóng chày.”
• “Con có khiếu hài hước thật đấy!”
• “Đôi khi con để cơn giận lấn át.”
• “Con đúng là đứa bé mê pizza của mẹ.”
• “Con thật tốt bụng khi muốn giúp đỡ người khác.”
• “Mẹ thích cách con làm mọi người xung quanh cười.”
• “Có vẻ con không vui khi bạn _______ đến đây.”

Khi bạn không được nghe những lời nhận xét và phản hồi này, bạn sẽ không học được hai điều quan trọng mà lẽ ra phải biết khi còn bé:

• Bạn không biết mình thực sự là ai.
• Và bạn không khám phá ra rằng mình là người xứng đáng để người khác tìm hiểu.

Giọng Nói Của Bạn Hiện Tại

Đây là cách mà khi lớn lên trong một gia đình không để ý, không xác nhận hay không quan tâm đến bạn, bạn học rằng cảm xúc của mình không có ý nghĩa gì. Vì thiếu sự quan tâm, bạn học được rằng mình nên kìm nén những cảm xúc thực của mình.

Đó là cách mà sự bỏ rơi về cảm xúc trong thời thơ ấu khiến bạn mất đi tiếng nói của mình.

Làm Thế Nào Để Lấy Lại Giọng Nói Của Mình

Bạn sinh ra với một giọng nói mạnh mẽ, và giọng nói ấy vẫn đang ở trong bạn, chỉ chờ được đánh thức.

Khi bạn hiểu về sự bỏ rơi cảm xúc thời thơ ấu, bạn sẽ bắt đầu nhận ra nó đã tác động thế nào đến bạn và thấy được sự tách rời giữa bạn với chính mình và với người khác. Điều này giúp bạn thấy được rằng có một “con người” bên trong mà bạn đã bỏ quên bấy lâu nay.

Hãy bắt đầu theo dõi những gì bạn muốn, cảm thấy và cần. Bạn thích gì? Bạn thích ai, ở đâu? Điều gì khiến bạn chán, bực bội hay lo lắng? Hãy chú ý đến những điều đó.

Một khi hiểu rõ hơn về bản thân, bạn có thể học cách thể hiện điều đó. Học hỏi về kỹ năng quyết đoán, kỹ năng nói lên điều mình muốn theo cách người khác có thể lắng nghe. Tập nói, “Tôi muốn __.” “Tôi cảm thấy __.” “Tôi cần __.” Mỗi lần lên tiếng là mỗi lần bạn thấy dễ dàng hơn.

Mỗi Lần Bạn Lên Tiếng Là Mỗi Lần Bạn Gửi Đi Một Thông Điệp Đến Bản Thân Mình

Mỗi lần bạn quan tâm đến đứa trẻ nhỏ bé, yên lặng bên trong, là mỗi lần bạn nhắn nhủ một thông điệp mạnh mẽ: Bạn có giá trị. Bằng cách làm điều ngược lại với những gì bố mẹ từng làm, bạn đang khẳng định bản thân, đang lắng nghe những gì bạn cần. Bạn đang nói với chính mình và đứa trẻ ấy rằng: Bạn xứng đáng được quan tâm.

Người ta sẽ làm gì khi biết rằng họ có giá trị? Họ sẽ bày tỏ cảm xúc, mong muốn, và nhu cầu của mình.

Và bạn sẽ làm gì khi nhận ra mình có giá trị? Bạn sẽ học cách nói lên sự thật của mình. Bạn sẽ giành lại tiếng nói của mình.

References

To determine whether you might be living with the effects of childhood emotional neglect, you can take the free Emotional Neglect Questionnaire. You'll find the link in my Bio.

Gibson JL, Newbury DF, Durkin K, Pickles A, Conti-Ramsden G, Toseeb U. Pathways from the early language and communication environment to literacy outcomes at the end of primary school; the roles of language development and social development. Oxford Rev Educ. (2020) 20:1–24. doi: 10.1080/03054985.2020.1824902

Clegg J, Law J, Rush R, Peters T, Roulstone S. The contribution of early language development to children's emotional and behavioural functioning at 6 years: an analysis of data from the Children in Focus sample from the ALSPAC birth cohort. J Child Psychol Psychiatry. (2015) 56:67–75. doi: 10.1111/jcpp.12281

Nguồn: How Emotional Neglect From Childhood Can Hold You Back