Vấn đề của những cô gái thông minh

Đối với phụ nữ, năng lực không phải luôn luôn dẫn đến sự tự tin. Đây là nguyên do. Theo kinh nghiệm của tôi, những phụ nữ thông minh và tài năng hiếm khi nhận ra một trong những chướng ngại vật khó khăn nhất họ sẽ phải vượt qua để thành công nằm trong chính họ. Phụ nữ đánh giá về khả năng của mình một cách khắc nghiệt hơn, và về cơ bản thì khác biệt so với đàn ông. Hiểu lý do tại sao chúng ta làm điều này là bước đầu tiên để sửa chữa một sai lầm khủng khiếp. Và để làm điều này, chúng ta cần quay lại quá khứ.

Nhà tâm lý Carol Dweck đã tiến hành một loạt nghiên cứu trong những năm 1980, quan sát cách thức những bé trai và bé gái thông minh ở lớp 5 xử lý những tài liệu mới và khó hiểu như thế nào.

Bà phát hiện thấy những bé gái thông minh, khi được đưa cho một số thứ (phức tạp hoặc lạ lẫm) để học, đã nhanh chóng từ bỏ – và những bé gái càng có chỉ số IQ cao thì chúng càng dễ từ bỏ. Trong thực tế, những bé gái điểm A tỏ ra có những phản ứng bất lực nhất. Ngược lại, những cậu bé thông minh xem những tài liệu khó như một thách thức. Chúng có thể cố gắng gấp đôi, nỗ lực hơn nữa thay vì từ bỏ.

Tại sao điều này xảy ra? Điều gì làm cho những bé gái thông minh ít tự tin hơn, trong khi chúng nên là những đứa trẻ tự tin nhất trong lớp? Ở lớp 5, những bé gái thường học tốt hơn các bé trai ở mọi môn học, bao gồm cả toán và khoa học. Do đó không có sự khác biệt giữa các bé trai và bé gái về năng lực, cũng như lịch sử thành công. Chỉ có khác biệt duy nhất là cách thức bé trai và bé gái diễn giải về sự khó khăn – sự khó khăn có ý nghĩa gì đối với chúng khi tài liệu có vẻ khó học. Những bé gái thông minh đã nhanh chóng nghi ngờ về năng lực, khả năng của mình, đánh mất sự tự tin và trở thành những người học kém hiệu quả hơn như là một hệ quả.

Các nhà nghiên cứu đã khám phá ra lý do của sự khác biệt về cách thức diễn giải khác nhau về sự khó khăn, và nó đơn giản là thế này: khá thường xuyên, những bé gái thông minh tin rằng những năng lực của chúng là bẩm sinh và không thể thay đổi, trong khi đó, các bé trai thông minh tin rằng chúng có thể phát triển năng lực thông qua sự nỗ lực và luyện tập.

Làm thế nào mà các bé trai và bé gái phát triển những quan điểm khác biệt như vậy ? Nhiều khả năng, nó có liên quan đến những kiểu phản hồi mà chúng ta nhận được từ bố mẹ và các giáo viên khi còn bé. Con gái, thường phát triển khả năng kiểm soát bản thân (self-control) sớm hơn và có khả năng làm theo những chỉ dẫn tốt hơn, và thường được khen về ”tính tốt” của chúng. Khi chúng ta học tốt ở trường, chúng ta được khen là ”rất thông minh” hoặc ”thật là một học sinh giỏi“. Kiểu khen ngợi này ám chỉ rằng những tính như thông minh, lanh lợi, tốt, giỏi là những phẩm chất mà bạn hoặc có, hoặc không có.

Ngược lại, những bé trai thì thật khó chịu. Cố gắng làm cho các bé trai ngồi yên và tập trung chú ý là một thách thức thật sự đối với bất kỳ bậc phụ huynh hoặc giáo viên nào. Một kết quả là, các bé trai nhận được rất nhiều phản hồi nhấn mạnh về sự nỗ lực (ví dụ, ”Nếu em chỉ cần chú ý thì em có thể học được điều này,” ”Nếu em chỉ cần cố gắng thêm một chút thì em có thể làm đúng.”) Kết quả là: khi học điều gì mới lạ thực sự khó, các bé gái xem nó như là dấu hiệu rằng chúng không ”giỏi” và ”thông minh”, và các bé trai xem đó như một dấu hiệu để chú ý và cố gắng hơn nữa.

Chúng ta tiếp tục mang theo những niềm tin này bên mình, thường là trong vô thức, trong suốt cuộc sống của chúng ta. Và bởi vì những bé gái thông minh đặc biệt có thể xem những năng lực của mình là bẩm sinh và không thể thay đổi, nên khi lớn lên trở thành những phụ nữ quá hà khắc với bản thân – những phụ nữ sẽ kết luận quá sớm rằng họ không có những gì cần thiết để thành công trong một lĩnh vực cụ thể, và từ bỏ quá sớm.

Bạn có thường phát hiện thấy mình tránh né những thách thức và chỉ làm những gì an toàn, bám lấy những mục tiêu mà bạn biết là dễ dàng để đạt được đối với bạn? Có những lĩnh vực gì mà bạn quyết định từ lâu rằng mình không bao giờ có thể giỏi trong lĩnh vực đó? Những kỹ năng mà bạn tin là mình sẽ không bao giờ sở hữu được? Nếu danh sách này dài thì bạn có lẽ là một trong những cô gái thông minh.

Cho dù năng lực đó là trí thông minh, sự sáng tạo, tự kiểm soát bản thân, sức hấp dẫn lôi cuốn, các nghiên cứu cho thấy chúng có thể được rèn luyện. Để tinh thông bất kỳ kỹ năng nào, sự nỗ lực, trải nghiệm và sự kiên trì của bạn có ý nghĩa rất lớn. Vì vậy, nếu bạn đã từng là một cô gái thông minh, đã đến lúc loại bỏ niềm tin sai lầm về năng lực này và bạn luôn luôn có thể tiến bộ và lấy lại sự tự tin để giải quyết bất kỳ thách thức mà bạn đánh mất rất lâu trước đây.

Nguồn: https://www.psychologytoday.com/us/blog/the-science-success/201101/the-trouble-bright-girls